Cá mập chứng khoán là gì? Kinh nghiệm đầu tư cho người mới

Cá mập chứng khoán là gì là một thắc mắc phổ biến trong những người chơi chứng khoán. Đây là một khái niệm chuyên ngành đòi hỏi bạn phải nắm chắc nếu muốn gia tăng nhanh chóng hiệu quả đầu tư.

Thế nào là cá mập chứng khoán

Cá mập chứng khoán hay stock shark là một thuật ngữ chuyên ngành của lĩnh vực đầu tư tài chính. Thuật ngữ này dùng để chỉ những nhà đầu tư có tiềm năng cực lớn về cả vốn lẫn thông tin thị trường. 

Do đó bất kể là cá nhân hay tổ chức thì cá mập chứng khoán đều có tác động đáng kể đến thị trường. Sự tác động này mang cả hai xu hướng tốt và xấu tùy vào mục đích và hành động của “cá mập”.

Phân loại cá mập chứng khoán

Tiếp nói cho câu hỏi cá mập chứng khoán là gì chính là việc “cá mập” gồm những loại nào? Theo đó, có hai loại “cá mập” là:

Cá mập tốt

Là khái niệm dùng để ám chỉ những cá nhân và tổ chức có đóng góp tích cực cho sự ổn định và phát triển của thị trường chứng khoán. 

Họ thường hưởng lợi nhuận thông qua các quỹ đầu tư vào các doanh nghiệp và tình hình tăng trưởng của chúng. Hay nói cách khác, cá mập tốt sống theo phương châm cộng sinh cùng có lợi.

Cá mập tốt sẽ có vai trò ổn định và kích thích thị trường chứng khoán phát triển

Cá mập xấu

Trái ngược với các cá mập tốt chính là cá mập xấu. Đây là những cá thể và tập thể chuyên lợi dụng cung cầu và lòng tham của các nhà đầu tư để thao túng giá cổ phiếu từ đó kiếm lợi. 

Cá mập xấu chỉ suy nghĩ và hoạt động vì lợi ích bản thân, mặc kệ cho những bất ổn có thể gây ra cho toàn thể thị trường. Tuy nhiên, vì hoạt động có chiến lược và nắm bắt tình hình cực kì tốt, nên các “cá mập xấu” vẫn tung hoành rất tốt. 

Cá mập xấu chỉ gây nhiễu loạn và bất ổn cho nền chứng khoán

Cách nhận biết cá mập chứng khoán xấu

Trên đây chính là sơ lược về cá mập chứng khoán là gì. Và để nhận định chính xác đâu mới là cá mập, cũng như đâu là cá mập xấu, ta dựa vào một số đặc điểm sau:

Đây là một đối tượng đặc biệt có tiềm lực kinh tế và luôn biết sớm nguồn tin thị trường

Biết được những thông tin cơ mật và nóng nhất chính là một lợi thế rất lớn cho các cá mập xấu. Nó giúp họ tạo thế chủ động mỗi khi tiến hành bất cứ hoạt động nào. Ngoài ra, họ còn sở hữu một nguồn vốn chủ động và lưu động cực kỳ lớn cho mỗi bước đi của mình.

Cá mập xấu sử dụng chiến lược tạo cung cầu ảo, gom cả và bán tháo

Đây là một chiến lược hiệu quả được các cá mập xấu áp dụng nhằm thao túng thị trường. Các bước cụ thể của chiến lược này là:

• Đầu tiên, cá mập xấu sẽ lợi dụng tầm ảnh hưởng và các mối quan hệ để tung ra những thông tin xấu gây hoang mang thị trường và các nhà đầu tư. Nhờ đó, giá cổ phiếu sẽ bị hạ xuống một cách thấp nhất.

Cá mập xấu điển hình với chiến lược tạo cung cầu ảo, gom cả và bán tháo

• Tiếp theo, sau khi giá cổ phiếu đã gần như chạm đáy, các cá mập xấu sẽ tung tiền và mua toàn bộ cổ phiếu.
• Kế tiếp, các cá mập xấu sẽ truyền ra những thông tin tích cực về kinh tế, cổ phiếu và tình hình doanh nghiệp. Mục đích là để giá cổ phiếu tăng cao nhanh chóng. 
• Cuối cùng, khi mà giá cổ phiếu đã chạm ngưỡng các cá mập xấu lại bán tháo toàn bộ cổ phiếu trên để kiếm lời gấp nhiều lần. Quy trình trên tiếp tục lập lại một cách khép kín.

Có thể thấy là chiến lược trên khá đơn giản và dễ dàng có thể nhận ra. Tuy nhiên chính vì đánh vào tâm lý ham lợi và muốn làm giàu nhanh chóng của những tay chơi chứng khoán ít kinh nghiệm nên nó vẫn hiệu quả. Thẩm chí, nhiều investor còn dính bẫy hết lần này đến lần khác.

Ảnh hưởng của cá mập xấu lên thị trường chứng khoán

Như đã đề cập, cá mập xấu chỉ gây nhiễu loạn và rối loạn cho nền chứng khoán, cụ thể như sau:

• Khiến giá cổ phiếu lên xuống bất thường và đột ngột, khó dự đoán và khó nắm bắt.
• Khiến thị trường đầu tư hỗn loạn và hoạt động không hiệu quả.
• Gây khó khăn cho các nhà đầu tư nói chung đặc biệt là nhà đầu tư mới, non kinh nghiệm.
• Cố tác động ngược gây ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế tài chính của đất nước.

Sự tồn tại và hoạt động của các cá mập xấu có tác động tiêu cực lên cả nền kinh tế quốc dân

Các lưu ý quan trọng để tránh bẫy cá mập và đầu tư hiệu quả

Qua việc tìm hiểu cá mập chứng khoán là gì cũng như chiến lược thường được các cá mập xấu áp dụng, một số kinh nghiệm quan trọng đến tránh mắc bẫy cá mập xấu và đảm bảo hiệu quả đầu tư là: 

Chú trọng nâng cao kiến thức chuyên môn về chứng khoán cho bản thân

Chính mỗi nhà đầu tư mới có quyền quyết định và ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả đầu tư của mình. Do đó, cách tốt nhất và hiệu quả nhất để tránh bẫy cá mập chính là trao dồi cho bản thân kiến thức, kỹ năng và cả những mối quan hệ.

Kiến thức chứng khoán thật sự rất phức tạp và cũng vô cùng phong phú. Không riêng gì những nhà đầu tư mới, mà cả những ai đã lăn lộn trên thương trường bao năm cũng phải học hỏi hằng ngày. Những tri thức nền tảng và quan trọng nhất cho những ai mới nhập môn như là:

• Các dạng chứng khoán căn bản như: cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng khoán phái sinh …
• Một số thuật ngữ về giá như: giá sàn, giá trần, giá khớp lệnh, giá niêm yết …
• Một số thuật ngữ về giao dịch như: lệnh LO, lệnh ATO, lệnh ATC, lệnh PLO …
• Một số thuật ngữ chuyên ngành như: cá mập chứng khoán là gì? investor là gì? trader là gì?
• Một số nguyên tắc cơ bản trong đầu tư như: cạnh tranh, công bằng, công khai, trung gian và tập trung.
• Cách đọc bảng giá chứng khoán.
• Cách nắm bắt thị trường, một số chiến lược đầu tư hiệu quả.

Và nhiều nội dung khác.

Đầu tư cho bản thân cả kinh nghiệm lẫn kiến thức là yếu tố đầu tiên và quan trọng để chống lại cá mập xấu

Quan tâm và theo dõi thị trường chứng khoán một cách thường xuyên

Thị trường chứng khoán hay stock market là một nơi bất ngờ và nhiều biến động nhất. Mỗi sự biến động được tính bằng giờ, bằng phút, thẩm chí là bằng giây. Đôi khi bỏ lỡ dù chỉ là một thông tin cũng khiến bạn bay mất hàng chục, hàng trăm triệu. 

Do đó, quan tâm và theo dõi thị trường chứng khoán một cách thường xuyên và nghiêm túc là một điều bắt buộc. Việc nắm bắt thị trường đồng nghĩa với bạn nắm bắt được nhiều cơ hội đầu tư “béo bở” hơn và tất nhiên là tăng kinh tế nhanh chóng.

Quan tâm đến chất lượng cổ phiếu

Cổ phiếu có thể được xem là thành phần quan trọng và mang tính quyết định nhất trong chứng khoán. Việc nắm bắt cổ phiếu chất lượng là mấu chốt và tiền đề cho một cuộc đầu tư thành công và hiệu quả. 

Cổ phiếu tốt là loại cổ phiếu có khả năng tăng giá cao và đem lại nhiều lợi nhuận bền vững cho nhà đầu tư. Những đặc điểm mà ở một cổ phiếu chất lượng cần có là: 

• Tổng nợ vay/tài sản ngắn hạn nhỏ hơn 1,1.
• Chỉ số thanh toán hiện hành lớn hơn 1,5.
• Tỷ suất thu nhập trên cổ phần EPS tăng trưởng dương trong 5 năm gần nhất.
• Chỉ số P/E nhỏ hơn 9.
• Chỉ số P/B nhỏ hơn 1,2.
• Cổ tức đều đặn.
• Vốn hóa thị trường trên 1000 tỷ đồng.
• Khối lượng giao dịch trung bình hằng ngày lớn hơn 1 triệu cổ phiếu.

Chất lượng cổ phiếu là vấn đề cốt yếu quyết định hiệu quả đầu tư

Không quá tham lam

Tham lời và muốn làm giàu nhanh chóng chính là điểm yếu lớn nhất của hầu hết các nhà đầu tư. Và đây cũng là yếu điểm bị các cá mập xấu để mắt và tập trung đánh vào. Do đó đối với các nhà đầu tư mới, bạn chỉ nên kiếm lời chậm mà chắc, ổn định mới là tốt nhất.

Nếu bạn thật sự chưa đủ tự tin tự mình có thể giao dịch cổ phiếu thì có thể tham gia một cách gián tiếp. Hai cách chơi cổ phiếu phổ biến, an toàn và hiệu quả nhất cho người mới bắt đầu là thông qua sàn môi giới chứng khoán hoặc quỹ đầu tư.

Hạn chế dùng margin 

Margin, còn có tên gọi khác là giao dịch ký quỹ hay đòn bẩy kinh tế. Đây là một thuật ngữ dùng để chỉ việc vay tiền của công ty môi giới chứng khoán để mua cổ phiếu và kiếm lợi. 

Thoạt nhìn thì vô cùng có lợi nhưng margin thực chất là một con giao hai lưỡi. Vì cơ chế hoạt động của Margin là giúp bạn gia tăng lợi nhuận theo tỷ lệ đòn bẩy và cũng sẽ gây lỗ theo chính tỷ lệ đó. 

Do đó, nếu không phải là một nhà đầu tư lâu năm lão luyện và có chiến lược rõ ràng thì tốt nhất bạn không nên dùng margin. Các investor chỉ nên áp dụng margin với những khoản đầu tư ngắn hạn vào giai đoạn thị trường tăng trưởng ổn định.

Hạn chế thấp nhất việc dùng đến margin cũng là một cách hay để tránh bẫy cá mập

Bình tĩnh và tìm cho mình chiến lược đầu tư hợp lý

Điều cuối cùng và cũng hết sức quan trọng chính là bạn phải giữ một “cái đầu lạnh” trước khi đưa ra bắt kỳ quyết định nào. Thị trường chứng khoán chính xác là một sân chơi của chiến lược, tư duy nhạy bén, sự lãnh đạm và cả vận may. Do đó, càng bình tĩnh và càng kỹ lưỡng sẽ giúp bạn càng tiến gần đến thành công.

Bình tĩnh và cân nhắc kỹ trước mỗi quyết định đầu tư giúp hạn chế thấp nhất ảnh hưởng của cá mập xấu

Trên đây là tất tần tật những thông tin cơ bản nhất cho câu hỏi cá mập chứng khoán là gì. Khái niệm này đặc biệt quan trọng trong lĩnh vực đầu tài chính mà bạn cần hiểu rõ. Hy vọng bạn thấy hữu ích và áp dụng thành công. Bài viết được chia sẻ bởi công ty chứng khoán Yuanta Việt Nam.