Cách phân biệt chứng khoán vốn và chứng khoán nợ

Cách phân biệt chứng khoán vốn và chứng khoán nợ

Chứng khoán vốn là gì?

Chứng khoán vốn trong tiếng Anh có nghĩa là Equity Security, là loại chứng khoán được công ty cổ phần phát hành ra thị trường. Sản phẩm này để xác nhận quyền sở hữu một phần tài sản, thu nhập của công ty. Điều này cũng có nghĩa là nhà đầu tư sở hữu chứng khoán vốn là người sở hữu một phần công ty và được hưởng lợi ích từ công ty đem lại.

Phân loại Chứng khoán vốn

Phân loại Chứng khoán vốn

>>> Xem thêm: Cách mở tài khoản chứng khoán

Cổ phiếu thường

Cổ phiếu thường hay cổ phiếu phổ thông là loại chứng khoán đại diện cho quyền sở hữu của các cổ đông trong một công ty cổ phần. Loại cổ phiếu này được trao đổi, mua bán nhiều nhất và rất phổ biến trên thị trường chứng khoán. Những quyền chủ yếu của các cổ đông thường trong một công ty cổ phần là:

• Quyền được tham gia bỏ phiếu và ứng cử vào Hội đồng quản trị của công ty. 
• Quyền được tham gia quyết định đối với những vấn đề quan trọng hoặc tài sản của công ty.
• Quyền được chuyển nhượng quyền sở hữu cổ phần cho người khác.

Đặc biệt, thông qua cổ tức cổ đông được chia lợi nhuận theo kết quả hoạt động kinh doanh của công ty. Cổ tức sẽ được trả bằng tiền hoặc cổ phiếu cho các cổ đông dựa trên phần lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp.

Cổ phiếu ưu đãi

Cổ phiếu ưu đãi là chứng chỉ dùng để xác nhận quyền sở hữu trong một công ty, đồng thời nhà đầu tư sở hữu loại cổ phiếu này sẽ được hưởng một số quyền lợi ưu tiên hơn so với các cổ đông thường, tuy nhiên bên cạnh đó họ có thể bị giới hạn các quyền cổ đông khác nếu so sánh với việc sở hữu cổ phần thường, điều này đảm bảo nguyên tắc bình đẳng cho các nhóm cổ đông của công ty, khi có thêm một quyền ưu đãi thì sẽ đi kèm theo đó là một quyền hạn chế. Người sở hữu cổ phiếu ưu đãi cũng được gọi là cổ đông của công ty.

Một số loại cổ phiếu ưu đãi như: Cổ phiếu ưu đãi cổ tức, cổ phiếu ưu đãi biểu quyết, cổ phiếu ưu đãi hoàn lại.

Chứng chỉ quỹ

Chứng chỉ quỹ là loại chứng khoán để xác nhận quyền sở hữu của nhà đầu tư với phần vốn góp của quỹ đại chúng. Từ khoản vốn góp của nhà đầu tư quỹ đầu tư chứng khoán được hình thành với mục đích phân tán rủi ro và đa dạng hóa đầu tư. 

Thông qua việc phát hành chứng chỉ quỹ, công ty quản lý quỹ thành lập nên quỹ đầu tư. Khi đầu tư mua chứng chỉ quỹ đồng nghĩa với việc bạn đã đã góp vốn của mình vào quỹ chung của công ty đó. Chứng chỉ quỹ được thống nhất với mệnh giá là 10.000 đồng. 

Những quỹ được phát hành ra công chúng được gọi là quỹ đại chúng. Đối với những quỹ được lập bằng vốn góp không có quá 30 thành viên góp vốn hoặc không phát hành chứng chỉ quỹ ra công chúng thì được gọi là quỹ thành viên.

>>> Xem thêm: Cổ phiếu quỹ là gì?

Chứng khoán nợ là gì?    

Chứng khoán nợ là gì?                                         

Chứng khoán nợ trong tiếng Anh là Debt Security là loại chứng khoán để chứng nhận mối quan người cho vay và người đi vay giữa người sở hữu và công ty phát hành. Chứng khoán nợ có nhiều dạng như trái phiếu doanh nghiệp, trái phiếu chính phủ, trái phiếu đô thị,…

Loại chứng khoán này được mua hoặc bán giữa hai đối tượng và có các quy định điều khoản nhất định như số tiền đã vay, lãi suất, thời gian đáo hạn và gia hạn. Ở một số nước có nền kinh tế phát triển, chứng khoán nợ được giao dịch khá phổ biến trên thị trường chứng khoán.

Phân loại Chứng khoán nợ

Phân loại Chứng khoán nợ

Trái phiếu

Trái phiếu có thể được phát hành bởi nhà nước, tổ chức, đoàn thể hay công ty hoăch các định chế tài chính. Đây là một loại chứng khoán để xác nhận quyền lợi của nhà đầu tư trái phiếu với khoản nợ của tổ chức phát hành. 

Có thể nói, phát hành trái phiếu có nghĩa là doanh nghiệp tiến hành việc vay nợ và chủ thể phát hành trái phiếu có nghĩa vụ phải trả nợ gốc và lãi mỗi kỳ nhất định. Người sở hữu trái phiếu sẽ được hưởng khoản lợi nhuận cố định và phần lãi này không bị phụ thuộc vào kết quả dùng vốn. Tuy nhiên, nhà đầu tư không có quyền tham gia quản lý các hoạt động của tổ chức phát hành.

Phân loại trái phiếu theo đơn vị phát hành:

• Trái phiếu chính phủ: Là loại trái phiếu được cho là an toàn nhất hiện nay do nhà nước phát hành. Lãi suất của trái phiếu chính phủ được cố định theo kỳ hạn. Ví dụ: lãi suất của trái phiếu kỳ hạn 5 năm khoảng 6.8%.
• Trái phiếu doanh nghiệp: Được phát hành bởi các doanh nghiệp để huy động vốn nhằm mục đích đổi mới công nghệ hoặc mở rộng kinh doanh.

Phân loại trái phiếu theo hình thức:

• Trái phiếu vô danh: Là loại công cụ nợ được sở hữu bởi người nắm giữ, không phải người chủ đăng ký. Khi trái phiếu này phát hành, trên trái phiếu không ghi tên người sở hữu, quyền sở hữu của nó là bất kỳ ai.
• Trái phiếu ghi danh: Ngược lại với trái phiếu vô danh, trái phiếu này là hình thức trái phiếu có thể hiện tên của người sở hữu và đơn vị phát hành ra nó.

Phân loại trái phiếu theo lợi tức:

• Trái phiếu lãi suất cố định: Lãi suất được thanh toán cố định, định kỳ và được xác định lợi tức theo phần trăm mệnh giá trái phiếu mà nhà phát hành quy định.
• Trái phiếu có lãi suất thả nổi: Lãi suất được tính theo số tham chiếu khác nhau và tổng lợi tức thanh toán mỗi cuối kỳ sẽ khác nhau.
• Trái phiếu có lãi suất bằng không: Người mua sẽ không nhận được lợi tức. Nhưng sẽ được mua trái phiếu này với giá chiết khấu (thấp hơn so với mệnh giá) và cuối kỳ sẽ được hoàn tiền bằng với mệnh giá phát hành.

Chứng khoán dạng nợ

Chứng khoán dạng nợ là một dạng nhỏ của chứng khoán nợ, được phát hành nhằm mục đích huy động vốn cho các công ty lớn hoặc nhà nước. Ngoài sự khác biệt ở điều kiện đảm bảo và các vấn đề liên quan thì đặc điểm của chứng khoán dạng nợ và trái phiếu là tương tự nhau.

Sản phẩm tài chính thị trường tiền tệ

Công cụ thị trường tiền tệ là giấy tờ có giá ngắn hạn để xác nhận quyền được hưởng khoản thu nhập cố định hàng tháng, bằng tiền trong một khoảng thời gian cố định. Hình thức chứng khoán nợ này mang tính rủi ro thấp và tính thanh khoản cao và hiện nay được áp dụng khá phổ biến. Ví dụ như tín phiếu kho bạc, các khoản vay liên ngân hàng, kỳ phiếu thương mại, kỳ phiếu ngân hàng,…

Sản phẩm tài chính trên thị trường phái sinh

Các sản phẩm tài chính phái sinh được hình thành với mục đích bảo vệ, tạo ra lợi nhuận hay phân tán rủi ro dựa trên các công cụ tài chính có sẵn. Thông thường trên thị trường phái sinh sẽ có các sản phẩm cơ bản là: hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng hoán đổi,hợp đồng tương lai, quyền chọn.

Điểm khác biệt giữa Chứng khoán vốn và Chứng khoán nợ bạn cần biết.

Điểm khác biệt giữa Chứng khoán vốn và Chứng khoán nợ bạn cần biết

Điểm giống nhau:

Đó đều là những chứng chỉ hay bút toán được phát hành với mục đích huy động vốn cho doanh nghiệp và có mệnh giá nhất định.

Bảng so sánh điểm khác nhau:

Nên đầu tư vào Chứng khoán vốn hay Chứng khoán nợ?

Nên đầu tư vào Chứng khoán vốn hay Chứng khoán nợ?

Việc đầu tư vào chứng khoán nợ hay vốn sẽ phụ thuộc rất nhiều vào khẩu vị rủi ro của nhà đầu tư, thời gian đầu tư, cũng như khả năng phân tích doanh nghiệp

Nếu bạn có thời gian, có khả năng phân tích doanh nghiệp đồng thời bạn phát hiện được doanh nghiệp có tăng trưởng lợi nhuận tốt, hoặc bạn là người am hiểu về giao dịch trên thị trường chứng khoán: tâm lý đầu tư, phân tích kỹ thuật, hoặc bạn mong muốn được đầu tư, góp vốn vào phát triển và có quyền ra các quyết định biểu quyết, bầu cử, ứng cử, đóng góp ý kiến với công ty thì hãy đầu tư cổ phiếu. Bạn sẽ nhận được lợi nhuận xứng đáng đi cùng với trách nhiệm đó. 

Ngược lại, nếu bạn nhận thấy cơ cấu tài chính của một doanh nghiệp là khá an toàn và bạn không có thời gian để theo dõi giá cổ phiếu, chỉ muốn có lợi nhuận cố định  thì bạn nên chọn chứng khoán nợ. Bạn sẽ không phải tham gia vào hoạt động quản lý, điều hành hay ra quyết định các vấn đề quan trọng của công ty đó. 

Mỗi loại chứng khoán đều có những đặc điểm và đem lại lợi nhuận khác nhau cho nhà đầu tư. Các nhà đầu tư ngoài việc phải luôn tỉnh táo đưa ra những quyết định đúng đắn còn phải biết nắm rõ và lựa chọn cho mình loại chứng khoán đầu tư phù hợp cho mình.

Trên đây, Yuanta đã gửi tới quý bạn đọc những thông tin giải đáp thắc mắc về khái niệm chứng khoán vốn là gì? Chứng khoán nợ là gì? Phân biệt chứng khoán vốn và chứng khoán nợ? Nên đầu tư vào chứng khoán nào?… Hy vọng kiến thức trên đây có thể giúp bạn hiểu thêm kiến thức về thị trường chứng khoán và tham gia đầu tư hiệu quả.