Đấu giá kiểu Hà Lan là gì? Đặc điểm và quy trình đấu giá

Đấu giá kiểu Hà Lan là gì là câu hỏi của nhiều người khi tìm hiểu thị trường tài chính. Đây là một khái niệm quan trọng bạn cần nắm bắt để đảm bảo nâng cao hiệu quả đầu tư.

Đấu giá kiểu Hà Lan là gì?

Đấu giá kiểu Hà Lan là một hình thức đấu giá công khai vô cùng phổ biến. Trong đó, một món hàng sẽ được chào bán với mức giá ban đầu rất cao. Giá sẽ được giảm dần xuống cho đến khi một trong những người tham gia đấu giá quyết định chấp nhận mức giá chào bán hiện tại. Người trúng đấu giá cuối cùng chính là người thắng cuộc. 

Đấu giá kiểu Hà Lan còn được biết đến với các tên gọi khác nhau như: đấu giá giảm dần, đấu giá Tulip Hà Lan hay đấu giá Tulip. Nguyên nhân cho các tên gọi này là ban đầu các cuộc đấu giá Hà Lan thường được tổ chức để bán các loại hoa ở Hà Lan đặc biệt là hoa Tulip.

Đấu giá kiểu Hà Lan là hình thức đấu giá giảm dần công khai phổ biến

Hình thức đấu giá này thường được sử dụng phổ biến với các mặt hàng nhanh hỏng. Nếu được phát triển bởi người Hà Lan vào đầu thế kỷ XV và ngày càng được sử dụng rộng rãi. Vào giữa thế kỷ 17 ở một số quốc gia châu âu, đội hình đấu giá đi mới bắt đầu được phổ biến cho các mặt hàng như tàu, gỗ, đường ăn và rượu.

Hiện nay, đấu giá kiểu Hà Lan cũng được áp dụng với cổ phiếu của một số tổ chức tín dụng và ngân hàng tại Việt Nam.

Đặc điểm của đấu giá kiểu Hà Lan

Được biết đến như một trong những hình thức đấu giá lâu đời và phổ biến nhất hiện tại, vậy những đặc điểm của một cuộc đấu giá kiểu Hà Lan là gì? 

Sản phẩm đấu giá thường là những sản phẩm nhanh hỏng, cùng loại và có số lượng lớn

Những sản phẩm nhanh hỏng có thể kể đến như thực phẩm, hoa tươi, cá, dược liệu … chỉ có thể được bảo quản và có giá trị sử dụng trong khoảng thời gian ngắn. Nếu không nhanh chóng được tiêu thụ chúng sẽ hỏng và trở nên mất giá trị. Do đó, đây là mặt hàng đặc trưng và được ưu tiên chào bán trong các cuộc đấu giá kiểu Hà Lan.

Sản phẩm đấu giá thường là những mặt hàng nhanh hỏng và có tính chất tạm thời

Đấu giá kiểu Hà Lan thường có nhiều hơn một gói hàng được đem ra buôn bán và có thể có nhiều hơn 1 người chiến thắng

Một cuộc đấu giá kiểu Hà Lan thường bao gồm nhiều phiên đấu giá với các sản phẩm khác nhau. Do đó, cơ hội chiến thắng đấu giá là chia đều cho mỗi người. Trong trường hợp có nhiều hơn một người chấp nhận mức giá chào bán cuối cùng, thì người chiến thắng sẽ được quyết định bằng hình thức bốc thăm ngẫu nhiên.

Một cuộc đấu giá kiểu Hà Lan thường diễn ra trong một thời gian rất ngắn

Một cuộc đấu giá kiểu Hà Lan thường được diễn ra một cách nhanh chóng mà có sự chần chừ hay do dự. Mức giá cứ liên tục giảm cho đến khi tìm được người chốt giá. Khi các sản phẩm đấu giá được đem ra bán hết thì cuộc đấu giá cũng kết thúc.

Đấu giá kiểu Hà Lan hàm chứa tính cạnh tranh cao so với những hình thức đấu giá khác

Những người tham gia trong một cuộc đấu giá kiểu Hà Lan thường im lặng để chờ được mức giá phù hợp nhất. Đó là một mức giá vô cùng thấp và đem lại nhiều nhất lợi nhuận cho họ. Ai cũng nóng lòng muốn chiếm lấy sản phẩm với mức giá thấp nhất có thể nên thường sẽ vội vàng chốt giá.

Đấu giá kiểu Hà Lan là một hình thức đấu giá đầy cạnh tranh

Quy trình của một cuộc đấu giá kiểu Hà Lan

Quy trình của một cuộc đấu giá kiểu Hà Lan là gì cũng là một vấn đề quan trọng. Những tình huống và các bước cơ bản trong một cuộc đấu giá kiểu này là:

Chuẩn bị cho cuộc đấu giá

Một cuộc đấu giá kiểu Hà Lan thường được tổ chức bởi các nhà đấu giá lớn uy tín và có nhiều kinh nghiệm. Cuộc đấu giá sẽ được thông báo trước cho những người tham gia để họ tiến hành đăng ký và trưng bày hàng hóa. 

Ngoài ra ban tổ chức cũng sẽ công bố một số thông tin như: sản phẩm hàng hóa, số lượng hàng hóa, giá trị bán lẻ, giá cực thế chấp, độ giảm giá cực và thời gian đóng cửa đấu giá trước khi cuộc đấu giá bắt đầu diễn ra.

Tiến hành đấu giá

• Bước 1: Xác nhận sản phẩm đấu giá

Ban tổ chức sẽ cho xuất hiện sản phẩm đấu giá đầu tiên. Hàng hóa có thể được chia thành nhiều gói hàng nhỏ hơn trong một phiên đấu giá. Một số thông tin cơ bản về số lượng, đặc tính và chất lượng của hàng hóa cũng sẽ được đưa ra.

• Bước 2: Ban tổ chức đưa ra mức giá chào hàng ban đầu

Chủ phiên đấu giá sẽ không bố mức giá khởi điểm cho sản phẩm. Giá mở đầu này thường là rất cao và sẽ không có người nào chấp nhận mua hay mua nổi. Tuy nhiên mục đích của người bán không phải là bán sản phẩm với mức giá này. Mức giá khởi đầu thật cao là để đảm bảo để ngay cả khi giảm sâu thì mức giá cuối cùng vẫn không khiến họ thua lỗ quá nhiều thẩm chí còn có lời. 

• Bước 3: Các bên tham gia tiến hành đấu giá

Sau khi người tổ chức đấu đá đưa ra mức giá khởi điểm sẽ chờ một khoảng thời gian để có người đồng ý. Tuy nhiên nếu vẫn không có ai đồng ý với mức giá này, người tổ chức đấu giá xét giảm giá theo một mức đã định và tiếp tục chờ người đấu giá đồng ý. Mức giá giảm dần cho đến khi có một người xác nhận sản phẩm này là của họ và chấp nhận mức giá được đưa ra. 

Mức giá sẽ liên tục giảm trong suốt quá trình đấu giá

• Bước 4: Công bố trúng đấu giá và bàn giao sản phẩm

Bằng việc đặt cược giá bạn đồng ý rằng bạn có thể mua và dự định mua. Người thắng cuộc đấu giá phải mua hàng hóa đúng với số lượng và mức giá họ đã quyết định. 

Cuộc đấu giá sẽ tiến hành các phiên tiếp theo với cùng một quy trình thống nhất với mọi loại sản phẩm, kể cả cổ phiếu.

Ưu điểm của hình thức đấu giá kiểu Hà Lan 

Cái tồn tại và phát triển trong một thời gian dài như vậy, những ưu điểm của một cuộc đấu giá kiểu Hà Lan là rất nhiều. Một trong số những lợi ích của hình thức đấu giá này là:

Tiết kiệm được một lượng lớn chi phí giao dịch cho người mua

Nếu so với hình thức đấu giá truyền thống, có thể nhận ra rằng người đấu giá có thể chủ động hơn trong việc lựa chọn giá mua hợp lý. Những thông tin cơ bản về sản phẩm được tung ra đảm bảo cho họ tính toán được mức giá thích hợp. Mức giá chào hàng càng lúc càng giảm tỉ lệ thuận với số tiền mà nhà đầu tư có thể tiết kiệm để có được sản phẩm ưng ý.

Đảm bảo được lợi ích cho người bán

Được mệnh danh là hình thức đấu giá giảm dần nên nhiều người đã lầm tưởng người bán sản phẩm có thể bị thua lỗ tiền trong các cuộc đấu giá kiểu Hà Lan. Nhưng sự thật thì họ có thể kiếm được nhiều tiền hơn cả một số phương thức tăng dần lộ phổ biến.

Đấu tranh kiểu Hà Lan giúp đảm bảo lợi ích cho nhà cung cấp

Nguyên nhân giải thích cho tình trạng này là do:

• Trong một cuộc đấu giá tăng dần

Những người tham gia có thể tăng giá hàng hóa một cách nhanh chóng nhưng ít khi đạt được tính giá trị thực sự của hàng hóa. Thực tế có một mức giá “ngầm” mà người ra giá đã lường trước được. Do đó, hầu hết các sản phẩm được đấu giá chỉ tăng giá một ít theo hướng có lợi hơn cho người mua. 

• Trong một cuộc đấu giá giảm dần 

Mức giá cuối cùng là một điều rất khó đoán và mang tính ngẫu nhiên. Mọi người đều âm thầm tính toán và nóng lòng mỗi khi nghe một mức giá mới được đưa ra. Mức giá càng giảm thì những người tham gia đấu giá càng muốn mua và tính cạnh tranh thì lại càng tăng. 

Do đó, mặc dù giá hàng thật sự đang giảm nhưng những người tham gia đấu giá sẽ kết thúc phiên đấu giá một cách nhanh chóng do lo sợ mức giá “hời” này bị người khác cướp mất. Và mức giá này đôi lúc còn cao hơn giá trị thực sự của món hàng.

Tăng cường tính công khai và minh bạch

Trong một số hình thức đấu giá tăng dần, tình trạng thỏa thuận, khống chế, can thiệp và nhiễu loạn giá vẫn còn diễn ra. Nhưng trong các cuộc đấu giá kiểu Hà Lan, mức giá chào bán sẽ hoàn toàn phụ thuộc vào sự trả giá của người tham gia với một mức giảm giá thống nhất. Do đó, đây là một hình thức đấu giá có độ tin cậy, công bằng, minh bạch và chính xác cao.

Đấu giá kiểu Hà Lan có tính chất công khai, công bằng và minh bạch 

Nhược điểm của hình thức đấu giá kiểu Hà Lan

Mặc dù mang lại nhiều lợi ích cho cả bên mua và bên bán song đấu giá kiểu Hà Lan vẫn tồn tại một số hạn chế nhất định. Chẳng hạn như:

Đấu giá kiểu Hà Lan là hình thức đấu giá rất khó tổ chức

Vì tính chất đặc biệt của các cuộc đấu giá Hà Lan nên nó được đánh giá là rất khó tổ chức. Chỉ những người có kinh nghiệm và chuyên nghiệp thì mới điều hành được một viên đấu giá như vậy. 

Đấu giá kiểu Hà Lan được nhận xét là hình thức đấu giá rất khó tổ chức

Số người tham gia một cuộc đấu giá thường được hạn chế

Số lượng người được phép tham gia một cuộc đấu giá kiểu Hà Lan thường được kiểm soát một cách nghiêm ngặt. Mục đích của hành động này là để hạn chế thấp nhất tình trạng nhiễu loạn giá mua bán. 

Những người tổ chức chỉ cho phép những người thật sự có khả năng mua cũng như có nguyện vọng mua và biết cách tham gia một cuộc đấu giá đúng chuẩn.

Biến động giá một cách khó kiểm soát

Do tính chất là một cuộc đấu tranh công khai minh bạch, mức giá sẽ được kiểm soát hoàn toàn bởi hoạt động ra giá trực tiếp của người tham gia. 

Đặc biệt là những cuộc đấu giá kiểu Hà Lan với cổ phiếu chứng khoán, thì các nhà phát hành chứng khoán sẽ bị hạn chế quyền tác động giá bán. Việc tung tin nhiễu loạn thị trường cũng không quá hiệu quả đối với hình thức đấu giá này, bởi ai cũng muốn thu sản phẩm với một mức giá thấp nhất.

Biến động giá cả trong một cuộc đấu giá kiểu Hà Lan là khó nhận định và kiểm soát

Trên đây là tất tần tật những thông tin cho câu hỏi đấu giá kiểu Hà Lan là gì cũng như một vài lưu ý quan trọng. Đây chỉ là một trong số rất nhiều thuật ngữ bạn cần nắm chắc khi tham gia vào thị trường tài chính. Hy vọng bạn áp dụng thành công và có những quyết định đầu tư hiệu quả. Bài viết được chia sẻ bởi Yuanta Việt Nam.