Đường cong lợi suất nghịch đảo (Inverted Yield Curve) là gì? Có đặc điểm gì?

Chắc hẳn không phải ai cũng có thể hiểu rõ khái niệm đường cong lợi suất nghịch đảo là gì, cũng như tầm ảnh hưởng của nó đối với thị trường chứng khoán. Người ta thường nói, đường cong lợi suất nghịch đảo được coi là một chỉ báo tiên phong cho sự suy thoái kinh tế. Vậy điều này có ý nghĩa như thế nào?

Đường cong lợi suất nghịch đảo (Inverted Yield Curve) là gì? Có đặc điểm gì?

Đường cong lợi suất nghịch đảo là gì?

Inverted Yield Curve hay còn gọi là đường cong lợi suất nghịch đảo là một hiện tượng trong thị trường tài chính khi lãi suất trái phiếu ngắn hạn cao hơn so với lãi suất trái phiếu dài hạn cùng loại. Thông thường, đường cong lợi suất có dạng dốc lên, tức là các khoản vay dài hạn sẽ có lãi suất cao hơn so với khoản vay ngắn hạn. Tuy nhiên, khi đường cong bị đảo ngược, điều này cho thấy nhà đầu tư tin rằng triển vọng kinh tế trong tương lai không mấy tích cực.

Đường cong lợi suất nghịch đảo được coi là một chỉ báo tiên phong cho khủng hoảng kinh tế hoặc suy thoái. Đây là doanh số bán hàng giảm sút và công ty giữ lại hàng tồn kho để giảm chi phí sản xuất và tiêu thụ hàng tồn kho đã được sản xuất từ trước. Khi nhà đầu tư tin rằng triển vọng kinh tế không mạnh mẽ trong tương lai, nhu cầu cho các khoản vay dài hạn sẽ giảm đi và gây ra việc kéo giá trị của các trái phiếu dài hạn xuống.

Đường cong lợi suất đã được sử dụng như một chỉ số tiên phong để dự báo khủng hoảng kinh tế

Đường cong lợi suất nghịch đảo thường được xem là một dấu hiệu tiên đoán cho suy thoái kinh tế, vì nó đã xuất hiện trước các cuộc suy thoái kinh tế quan trọng trong quá khứ. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng có sự tương quan chính xác giữa inverted yield curve và khủng hoảng kinh tế.

Đặc điểm của đường cong lợi suất nghịch đảo

Đường cong lợi suất nghịch đảo (inverted yield curve) là một biểu đồ thể hiện mối quan hệ giữa lợi suất trái phiếu và thời hạn của chúng. Đặc điểm chính của đường cong lợi suất đảo ngược bao gồm:

• Lợi suất ngắn hạn cao hơn lợi suất dài hạn: Đây là điểm quan trọng nhất của đường cong lợi suất nghịch đảo. Thông thường, trong một tình huống bình thường, các trái phiếu có thời hạn dài sẽ có lãi suất cao hơn so với các trái phiếu có thời hạn ngắn. Tuy nhiên, khi xảy ra hiện tượng đảo ngược, lãi suất ngắn hạn sẽ vượt qua lãi suất dài hạn.
• Dự báo kinh tế không ổn định: Đường cong lợi suất nghịch đảo được coi là một chỉ số tiên phong cho sự không ổn định trong nền kinh tế. Thông qua việc so sánh giữa các khoản vay nguồn vốn dài và rút nguồn vốn ngắn, nó cho phép nhà phân tích và nhà giao dịch tiên liệu để dự báo sự suy thoái kinh tế.
• Tín hiệu rủi ro tài chính: Đường cong lợi suất nghịch đảo thường được coi là một tín hiệu rủi ro trong hệ thống tài chính. Nó cho thấy nhà đầu tư có xu hướng tin cậy vào trái phiếu ngắn hạn hơn là trái phiếu dài hạn, điều này có thể phản ánh sự lo ngại về triển vọng kinh tế và tiềm năng giảm giá trị của các khoản đầu tư dài hạn.
• Ảnh hưởng lên các lĩnh vực khác nhau: Đường cong lợi suất nghịch đảo có thể ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm thị trường chứng khoán, bất động sản và hoạt động kinh doanh của các công ty. Vì khi xảy ra hiện tượng này, chi phí vay cao và triển vọng kinh doanh không thuận lợi có thể gây áp lực tiêu cực cho các doanh nghiệp và gây biến động trong các thị trường tài chính.

Khi đường cong lợi suất nghịch đảo xảy ra, tức là lãi suất trái phiếu ngắn hạn cao hơn so với trái phiếu dài hạn

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng không phải mọi hiện tượng đảo ngược của đường cong lợi suất đều dẫn đến suy thoái kinh tế. Đây chỉ là một trong nhiều chỉ số và yếu tố được sử dụng để đánh giá triển vọng kinh tế và thị trường tài chính.

Đường cong lợi suất nghịch đảo ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán như thế nào

Đường cong lợi suất nghịch đảo (inverted yield curve) là một hiện tượng trong thị trường tài chính khi lãi suất ngắn hạn cao hơn lãi suất dài hạn. Thông thường, các quy luật kinh tế cho rằng lãi suất dài hạn sẽ cao hơn so với lãi suất ngắn hạn, do rủi ro và thời gian tiền gửi kéo dài.

Khi đường cong lợi suất nghịch đảo xảy ra, điều này có thể báo hiệu về một số rủi ro tiềm năng trong nền kinh tế và thị trường chứng khoán. Một số ảnh hưởng của đường cong lợi suất đảo ngược là:

Dự báo kinh tế

Đường cong lợi suất nghịch đảo được coi là một chỉ số tiên phong cho sự giảm trưởng kinh tế hoặc cơ cấu lại kinh tế. Khi các nhà đầu tư tin rằng triển vọng kinh tế sẽ yếu đi, họ có xu hướng chuyển từ các khoản đầu tư rủi ro cao như chứng khoán sang các khoản an toàn như trái phiếu.

Vai trò dự báo kinh tế của đường cong lợi suất nghịch đảo nằm ở khả năng của nó trong việc tiên đoán sự suy thoái hoặc khủng hoảng kinh tế. Thông thường, khi xuất hiện đường cong lợi suất nghịch đảo, điều này cho thấy nhà đầu tư có quan điểm bi quan về triển vọng kinh doanh và tin rằng sự giảm giá trị của tiền gửi trong tương lai có thể làm giảm thu nhập từ các khoản cho vay.

Đường cong lợi suất nghịch đảo đã được liên kết mật thiết với các cuộc khủng hoảng và recession trong quá khứ

Tác động vào chính sách tiền tệ

Thông thường, đường cong lợi suất có dạng dương, tức là các khoản vay/trái phiếu có thời hạn dài sẽ có lãi suất cao hơn so với những khoản vay/trái phiếu có thời hạn ngắn. Tuy nhiên, khi đường cong bắt đầu “đảo ngược”, tức là các khoản vay/trái phiếu có thời hạn ngắn lại có lãi suất cao hơn so với những khoản vay/trái phiếu có thời hạn dài, điều này được coi là một hiện tượng không bình thường.

Đối với Ngân hàng Trung ương, đường cong lợi suất nghịch đảo có thể là một tín hiệu để điều chỉnh chính sách tiền tệ. Thông qua việc giảm lãi suất ngắn hạn hoặc tăng lãi suất dài hạn, Ngân hàng Trung ương có thể cố gắng duy trì sự cân bằng và ổn định trong nền kinh tế.

Tác động vào thị trường chứng khoán

Đường cong lợi suất đảo ngược có thể gây ra sự lo ngại và không chắc chắn trong thị trường chứng khoán. Nhà đầu tư có xu hướng rút lui khỏi các công ty niêm yết và di chuyển sang các khoản đầu tư an toàn như trái phiếu hoặc tiền mặt. Điều này có thể dẫn đến giảm giá cổ phiếu và sụt giảm tổng quan của thị trường.

Tuy nhiên, việc diễn giải và dự báo hiệu ứng của đường cong lợi suất nghịch đảo trên thị trường chứng khoán không phải lúc nào cũng dễ dàng. Một số nhà đầu tư có thể xem đây là một tín hiệu tiên tri cho sự suy thoái kinh tế và giảm giá trị của các công ty niêm yết. Trong khi đó, những người khác có thể coi đây chỉ là một biến cố ngắn hạn và không quan trọng.

Đường cong lợi suất nghịch đảo có thể ảnh hưởng tiêu cực lên thị trường chứng khoán bằng cách gây ra biến động và làm giảm sự tin tưởng của nhà đầu tư

Mặc dù vậy, chúng ta cũng cần lưu ý, không phải lúc nào khi xảy ra đường cong lợi suất nghịch đảo cũng dẫn đến khủng hoảng kinh tế hay sụp đổ của thị trường chứng khoán. Đây chỉ là một trong những chỉ số tiên phong và nhà phân tích cần xem xét nhiều yếu tố khác để đưa ra nhận định chính xác về tình hình kinh tế và thị trường.

Qua những thông tin trên, chắc hẳn đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về khái niệm đường cong lợi suất nghịch đảo là gì. Để biết nhiều hơn về tầm ảnh hưởng của đường cong lợi suất đảo ngược, các bạn có thể tìm đến những chuyên gia chứng khoán để có được câu trả lời chuẩn xác nhất. Bài viết được chia sẻ bởi Yuanta Việt Nam.