Giao Dịch Ký Quỹ (Margin Trading) Là Gì? – Hiểu Rõ về Margin Level và Quản Lý Rủi Ro

Giao dịch ký quỹ (Margin Trading) là một phương thức đầu tư hấp dẫn, cho phép nhà đầu tư sử dụng đòn bẩy tài chính để khuếch đại khả năng giao dịch. Tuy nhiên, nó cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được quản lý đúng cách. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về giao dịch ký quỹ, cách thức hoạt động, lợi ích và rủi ro đi kèm, cùng với đó là một khái niệm quan trọng không thể bỏ qua – Margin Level. Hiểu rõ về Margin Level sẽ giúp bạn quản lý rủi ro hiệu quả và bảo vệ tài khoản giao dịch của mình một cách tốt nhất.

Margin là gì? Nên hay không sử dụng Margin trong đầu tư chứng khoán

Giao dịch ký quỹ (Margin Trading) là gì?

Khái niệm cơ bản

Giao dịch ký quỹ, hay còn gọi là margin trading, là một phương thức giao dịch trong đó nhà đầu tư sử dụng đòn bẩy tài chính bằng cách vay tiền từ sàn giao dịch hoặc nhà môi giới để mua thêm cổ phiếu hoặc tài sản khác. Điều này cho phép nhà đầu tư có thể giao dịch với số vốn lớn hơn nhiều so với số tiền họ thực sự sở hữu

Cách hoạt động

Khi giao dịch ký quỹ, nhà đầu tư cần nạp một khoản tiền nhất định gọi là ký quỹ ban đầu vào tài khoản giao dịch. Khoản tiền này sẽ được sử dụng như tài sản thế chấp cho khoản vay từ sàn giao dịch. Sau đó, nhà đầu tư có thể vay thêm tiền để mua thêm cổ phiếu hoặc tài sản khác. Lợi nhuận (hoặc thua lỗ) từ các giao dịch này sẽ được tính dựa trên tổng giá trị của tài sản, không chỉ là số tiền ký quỹ ban đầu.

Ví dụ: Một nhà đầu tư có vốn là 200 triệu đồng và đầu tư vào cổ phiếu X. Thấy được đà phát triển mạnh của cổ phiếu này nhưng không đủ vốn đầu tư, bạn có thể vay thêm 200 triệu từ công ty chứng khoán để đầu tư cổ phiếu. Lúc này, tài sản cầm cố cho khoản vay đó là tổng giá trị cổ phiếu trong danh mục – 200 triệu đồng cổ phiếu X.

Khái niệm giao dịch ký quỹ

Lợi ích của giao dịch ký quỹ

1. Tăng cường khả năng đầu tư: Với giao dịch ký quỹ, nhà đầu tư có thể mua nhiều cổ phiếu hơn với cùng một số vốn ban đầu, từ đó tăng cơ hội thu lợi nhuận.
2. Đòn bẩy tài chính: Giao dịch ký quỹ sử dụng đòn bẩy tài chính, giúp tăng lợi nhuận tiềm năng từ các khoản đầu tư.
3. Đa dạng hóa danh mục đầu tư: Nhà đầu tư có thể sử dụng số vốn vay để đầu tư vào nhiều loại tài sản khác nhau, từ đó giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa lợi nhuận.

Rủi ro của giao dịch ký quỹ

1. Rủi ro cao: Mặc dù có thể mang lại lợi nhuận cao, nhưng giao dịch ký quỹ cũng đi kèm với rủi ro lớn. Nếu giá trị tài sản giảm, nhà đầu tư có thể mất nhiều hơn số tiền họ đã đầu tư ban đầu.
2. Yêu cầu ký quỹ bổ sung: Khi giá trị tài sản giảm xuống dưới một mức nhất định, nhà đầu tư có thể nhận được yêu cầu nạp thêm tiền vào tài khoản để duy trì tỷ lệ ký quỹ tối thiểu.
3. Lãi suất vay: Nhà đầu tư phải trả lãi suất cho số tiền vay, điều này có thể làm giảm lợi nhuận từ các giao dịch.

Cách quản lý rủi ro trong giao dịch ký quỹ

1. Sử dụng đòn bẩy hợp lý: Nhà đầu tư nên sử dụng đòn bẩy một cách hợp lý và không nên vay quá nhiều so với số vốn họ có.
2. Theo dõi thị trường: Liên tục theo dõi diễn biến của thị trường và điều chỉnh danh mục đầu tư khi cần thiết.
3. Thiết lập mức cắt lỗ: Đặt mức cắt lỗ để tự động bán tài sản khi giá trị của chúng giảm đến một mức nhất định, giúp hạn chế thua lỗ.

Margin level là gì?

Margin Level là một khái niệm quan trọng trong giao dịch ký quỹ, giúp nhà đầu tư đánh giá mức độ an toàn của tài khoản giao dịch ký quỹ của mình. Margin Level được tính bằng tỷ lệ giữa Equity (vốn chủ sở hữu) và Margin (ký quỹ đã sử dụng), thường được biểu thị dưới dạng phần trăm.

Công thức tính mức ký quỹ: 

Margin Level = (Equity/ Used Margin)*100%

Trong đó:

• Equity là số dư tài khoản hiện tại của nhà đầu tư, bao gồm cả số vốn ban đầu và lợi nhuận hoặc lỗ từ các giao dịch đang mở.
• Margin là số tiền ký quỹ đã sử dụng cho các giao dịch đang mở.

Hạn mức ký quỹ là gì?

Cổ phiếu nào được phép giao dịch ký quỹ?

Thông thường đối với mỗi công ty chứng khoán sẽ có một danh sách những cổ phiếu được cấp margin khác nhau. Những mã cổ phiếu được phép giao dịch ký quỹ là những cổ phiếu được công ty chứng khoán xét duyệt cho vay để đầu tư. Nhà đầu tư có thể dễ dàng tìm kiếm những thông tin về danh sách cổ phiếu ký quỹ của các công ty chứng khoán trên các phương tiện truyền thông.

Ví dụ, bạn có thể vào đây để xem danh sách của Yuanta VN:

Báo cáo danh mục chứng khoán thực hiện giao dịch ký quỹ quý 1/2022

Khoản vay Margin được bao nhiêu?

Số tiền nhà đầu tư có thể vay từ công ty chứng khoán phụ thuộc vào 3 yếu tố sau:

Loại cổ phiếu: cổ phiếu mà nhà đầu tư đang nắm là cổ phiếu gì. Nếu bạn sở hữu cổ phiếu có chất lượng càng cao, càng chất lượng thì công ty chứng khoán sẽ xem xét và cho bạn vay khoản tiền lớn.

Giai đoạn thị trường: thị trường chứng khoán biến động liên tục và có xu hướng tăng giảm thất thường. Vì vậy, khi quyết định cho nhà đầu tư thực hiện giao dịch ký quỹ tình hình nền kinh tế thị trường đóng vai trò rất quan trọng. Trong những giai đoạn thị trường đang trên đà phát triển tích cực, mã cổ phiếu bạn đang nắm giữ có xu hướng tăng trưởng mạnh thì bạn sẽ được vay nhiều hơn.

Tỷ lệ ký quỹ: Tuỳ vào mỗi công ty chứng khoán mà tỷ lệ ký quỹ cho mỗi cổ phiếu là khác nhau. Điều này được quy định bởi công ty chứng khoán mà bạn tham gia giao dịch chứng khoán.

Ví dụ:

Một nhà đầu tư có 100 triệu và muốn vay margin để mua cổ phiếu Vinhomes (mã chứng khoán: VHM). Hiện tại, VHM đang được công ty chứng khoán  hiện giao địch ký quỹ với tỷ lệ 50%. Khi đó:

Bạn sẽ có 200 triệu để mua VHM,  trong đó bao gồm 100 triệu là vốn tự có và công ty chứng khoán cho vay 100 triệu còn lại.

Kèm theo khoản tiền vay đó thì tất nhiên bạn phải trả lãi định kỳ cho công ty chứng khoán. Đây được xem là một yếu tố quan trọng mà bạn cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định sử dụng đòn bẩy tài chính này.

Giao dịch ký quỹ được bao nhiêu tiền?

Mức lãi suất khi vay Margin là bao nhiêu?

Tuỳ theo từng công ty chứng khoán mà mức lãi suất vay ký quỹ được quy định vào từng thời điểm khác nhau. Mức lãi suất thường sẽ được tính theo ngày.

Ví dụ một công ty chứng khoán lấy lãi suất vay margin mỗi ngày là 0,037%. Thoạt nhìn thì có vẻ đây là một mức lãi suất thấp nhưng nếu tính theo lãi kép từng ngày thì tính ra đây là một lãi suất không hề nhỏ. Cụ thể, nếu lãi suất mỗi ngày là 0,037 thì lãi suất một năm sẽ lên đến 14,5%. So với mức lãi suất khi gửi tiết kiệm tại các ngân hàng chỉ từ 5-6%/năm thì lãi vay giao dịch ký quỹ này là khá cao.

Một mẹo nhỏ dành cho nhà đầu tư ở đây đó là bạn có thể trao đổi thương lượng với bên phía công ty chứng khoán để nhận được mức chính sách lãi ưu đãi hơn. Mặt khác nếu không ngỏ lời thương lượng bạn sẽ được mặc định là sẽ chấp nhận mức lãi suất cao nhất.

Khi sử dụng Margin giá cổ phiếu bị ảnh hưởng như thế nào?

Xu hướng thị trường đóng một vai trò quan trọng trong việc cho vay ký quỹ. Cụ thể, sự biến động của thị trường chứng khoán đem lại những tác động trực tiếp đến khoản lãi lỗ của nhà đầu tư. Với mỗi mức vay khác nhau thì kết quả đầu tư của bạn sẽ khác nhau, cụ thể:

Giá cổ phiếu bị ảnh hưởng như thế nào?

Khi thị trường cổ phiếu đang có xu hướng tăng giá:

Trường hợp bạn đang dùng margin và thị trường cổ phiếu đang có xu hướng tăng giá, việc này có nghĩa là giá trị tài sản ròng của bạn cũng sẽ tăng như thị trường và bạn có nhiều lợi nhuận hơn. Từ đó, nhà đầu tư có thể tiếp tục được mua thêm cổ phiếu đầu tư và gia tăng lợi nhuận.

Khi thị trường cổ phiếu đang có xu hướng giảm giá:

Nếu bạn đang có khoản vay ký quỹ nhưng thị trường giảm giá đột ngột và có xu hướng đi xuống. Lúc này giá trị tài sản ròng của bạn sẽ bị giảm tương ứng với tỷ lệ đòn bẩy mà bạn đang sử dụng. Có thể hiểu đơn giản, nếu tỷ lệ đòn bẩy bạn sử dụng là 1:3 thì nhà đầu tư sẽ nhận khoản lỗ gấp 3 so với bình thường hoặc tỷ lệ đòn bẩy là 1:2 thì sẽ lỗ gấp 2 so với bình thường.

Call margin là gì?

Call margin (hay lệnh dừng ký quỹ): là trường hợp công ty chứng khoán yêu cầu khách hàng của mình nộp tiền hoặc tăng số lượng chứng khoán thế chấp nhằm đảm bảo duy trì mức số dư tối thiểu trong tài khoản hoặc giá trị chứng khoán giao dịch giảm. Mức duy trì tối thiểu thường do do công ty chứng khoán quy định dựa trên quy định về an toàn và quản trị rủi ro của công ty chứng khoán và theo quy định pháp luật hiện hành.

Trong trường hợp không bổ xung thêm tài sản đảm bảo thì nhà đầu tư phải bán bớt lượng cổ phiếu mình đang sở hữu để giảm đi khoản vay và đưa tỷ lệ giao dịch ký quỹ về đúng như quy định của công ty chứng khoán.

Lệnh dừng ký quỹ là gì?

Công thức tính: 

Giá trị chứng khoán ký quỹ bổ sung = (Tỷ lệ ký quỹ – Tỷ lệ ký quỹ duy trì ) / (1 – Tỷ lệ ký quỹ duy trì) x Tổng giá trị tài sản trên tài khoản giao dịch ký quỹ tính theo giá thị trường. 

Hoặc:

Số tiền ký quỹ bổ sung = (Tỷ lệ ký quỹ – Tỷ lệ ký quỹ duy trì) x Tổng giá trị tài sản trên tài khoản giao dịch ký quỹ tính theo giá thị trường.

Trên thực tế, công ty chứng khoán có thể ra quyết định bán bất kỳ chứng khoán nào trong danh mục đầu tư của bạn mà không cần thông qua ý kiến của bạn hay còn gọi là quyền bán bắt buộc (force sell). Có thể hiểu, việc force sell này như một hình thức bạn bị tịch thu tài sản.

Hiện nay, lãi suất cho vay trong giao dịch ký quỹ của các công ty chứng khoán giao động trong khoản từ 11%-14%, vậy nếu tỷ lệ lợi nhuận thu được trên vốn đầu tư của nhà đầu tư nhỏ hơn tỷ lệ lãi suất vay ký quỹ định kỳ của các công ty chứng khoán thì đồng nghĩa với việc các nhà đầu tư bị thua lỗ. Bên cạnh đó, tỷ lệ lãi suất này cũng đóng một vai trò quan trọng trong lợi nhuận thu được của nhà đầu tư nếu đầu tư có lời. Vì vậy,  để sử dụng đòn bẩy tài chính một cách hiệu quả, có lợi nhuận cao khi đã trừ đi các chi phí lãi vay ký quỹ thì nhà đầu tư cần xác định rõ được xu hướng và có chiến lược đầu tư rõ ràng. Đối với những nhà đầu tư chưa có nhiều kinh nghiệm và mới tham gia thị trường, một lời khuyên dành cho bạn đó là hãy hạn chế dùng loại đòn bẩy tài chính này. Chỉ nên sử dụng đòn bẩy tài chính này khi đã dày dặn kinh nghiệm và có kế hoạch đầu tư rõ ràng trước khi thực hiện lệnh.

Sử dụng Margin nên hay không?

Sử dụng đòn bẩy tài chính – nên hay không?

Việc có nên sử dụng đòn bẩy tài chính trong các danh mục đầu tư của mình hay không là một thắc mắc chung của rất nhiều nhà đầu tư tham gia chứng khoán. Bên cạnh rất nhiều lợi thế về việc tăng lợi nhuận nhanh chóng, vay margin tồn tại một số những rủi ro cần chú ý như:

Chi phí vay margin khá cao: mức lãi suất khi thực hiện giao dịch ký quỹ trên thị trường tại các công ty chứng khoán hiện nay rơi vào khoản 11-14%/năm, trong khi lãi suất tại ngân hàng chỉ từ 5-8%/năm. Từ đó, có thể dễ dàng nhận thấy việc sử dụng giao dịch ký quỹ kèm theo một khoản lãi vay rất lớn và người chơi phải thực sự hiểu rõ thì mới tránh khỏi những rủi ro không đáng có được.

Giá cổ phiếu biến động liên tục: như đã biết thị giá cổ phiếu chịu ảnh hưởng từ rất nhiều yếu tố khác nhau như chiến lược từ doanh nghiệp, tác động từ nền kinh tế thị trường, rủi ro ngành,… dẫn đến giá cổ phiếu biến động tăng giảm, khó kiểm soát. Tuy giá cổ phiếu tăng nhà đầu tư sẽ thu được nhiều lợi nhuận, nhưng khi giá giảm rủi ro nhà đầu tư gánh chịu là nhiều hơn rất nhiều so với khi không sử dụng đòn bẩy tài chính.

Không ở vị thế chủ động trong giao dịch: Tỷ lệ vay được thực hiện dựa theo quyết định của công ty chứng khoán. Trong trường hợp giá cổ phiếu giảm đến một ngưỡng nào đó chạm đến mức cần thực hiện lệnh dừng ký quỹ và nhà đầu tư bắt buộc phải bán 1 lượng cổ phiếu nhất định để cân bằng số vốn của mình. Khi đó, nếu có nhiều người cùng phải bán cổ phiếu sẽ dẫn đến tình trạng giá cổ phiếu giảm và gây ra thiệt hại tài chính kép cho nhà đầu tư.

Đầu tư chưa thông minh: Việc các nhà đầu tư dự đoán xu hướng giá cổ phiếu không được chính xác và chưa có kỹ năng phân tích thị trường khi sử dụng đòn bẩy tài chính có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Khi diễn biến thị trường không như những gì nhà đầu tư dự đoán việc thua lỗ sẽ rất nặng nề.

 Khi nào thì nên sử dụng vay Margin?

Thời điểm thích hợp để sử dụng giao dịch ký quỹ trong đầu tư chứng khoán

Vay margin được xem như việc sử dụng một con dao hai lưỡi, việc sử dụng nói đem lại rất nhiều ưu điểm và lợi nhuận tuy nhiên cũng tiềm tàng nhiều rủi ro nguy hiểm không kém. Vì vậy, việc sử dụng con dao hai lưỡi này Yuanta Việt Nam nhận thấy rằng chỉ phù hợp với những người có một bề dày kinh nghiệm nhất định.  Có thể nói việc giao dịch ký quỹ chỉ thực sự hiệu quả đối với những nhà đầu tư lâu năm và nắm bắt được xu hướng thị trường một cách tinh tường. Cụ thể:

• Nhà đầu tư chưa có nhiều kinh nghiệm, mới tham gia vào thị trường chứng khoán nên cân nhắc thật kỹ càng trước khi quyết định vay đầu tư tại công ty chứng khoán.
• Chỉ khi thị trường có dấu hiệu tăng trưởng rõ ràng thì mới nên sử dụng giao dịch ký quỹ cho danh mục đầu tư của mình. Vào những giai đoạn thị trường đang biến động cũng nên hạn chế sử dụng giao dịch ký quỹ này.
• Trong dài hạn việc lựa chọn sử dụng đòn bẩy tài chính không phải là một quyết định thông minh. Ngược lại, trong những giao dịch ngắn hạn và thị trường có xu hướng tăng rõ rệt thì giao dịch ký quỹ sẽ giúp nhà đầu tư thu được lợi nhuận tối ưu hấp dẫn.
• Chỉ nên cân nhắc vay đầu tư tại ty chứng khoán trong những danh mục đầu tư các cổ phiếu tốt như cổ phiếu Bluechip hay cổ phiếu cơ bản để có thể phần nào hạn chế các rủi ro trong đầu tư. Còn lại, đối với các cổ phiếu có lợi nhuận quá thấp thì không nên. 

Như đã nói là một con giao hai lưỡi nên việc vay margin có thể giúp nhà đầu tư tăng trưởng lợi nhuận nhanh chóng khi thị giá cổ phiếu tăng những việc thực hiện giao dịch ký quỹ này cũng chính là nguyên nhân kiến cho khối tài sản khổng lồ của nhiều nhà đầu tư “bốc hơi” chỉ trong tích tắc khi giá cổ phiếu giảm. Vì vậy, khi sử dụng đòn bẩy tài chính này quý nhà đầu tư phải hết sức thận trọng và cân nhắc kỹ lưỡng về thời điểm và khối lượng thực hiện giao dịch sao cho phù hợp để thu được lợi nhuận như mong muốn.

 Một số lưu ý cho nhà đầu tư để vay Margin hiệu quả

Một số lưu ý để sử dụng hiệu quả đòn bẩy tài chính

Đòn bẩy tài chính này sẽ có lợi cho các nhà đầu tư khi sử dụng đúng cách. Nhà đầu tư mới cần tìm hiểu về giao dịch ký quỹ, cơ hội rủi ro, cách sử dụng Margin như thế nào hiệu quả?

Là một đòn bẩy tài chính việc sử dụng giao dịch ký quỹ sẽ đem lại lợi nhuận rất lớn cho các nhà đầu tư khi sử dụng đúng cách. Sau đây Yuanta Việt Nam xin giới thiệu đến bạn một số lưu ý cho nhà đầu tư khi sử dụng giao dịch ký quỹ trong danh mục đầu tư của mình:

• Chỉ nên vay Margin với tỷ lệ đòn bẩy từ 1:0.5 đến 1:1 là tối đa, hạn chế tối đa không sử dụng các tỷ lệ quá cao như 1:2, 1:3, 1:4. Việc kiểm soát được tỷ lệ đòn bẩy ở mức hợp lý sẽ giúp nhà đầu tư giảm tỷ lệ rủi ro thua lỗ và thu được lợi nhuận 1 cách chắc chắn. Chỉ nên sử dụng mức tỷ lệ đòn bẩy từ 1:1.5 trở đi đối với những người có kinh nghiệm lâu năm chơi chứng khoán và thuộc dạng “lão làng” trong việc phân tích thị trường.
• Đặt riêng cho mình một số nguyên tắc ký quỹ giao dịch riêng: Nhà đầu tư không nên sử dụng quá 1% số tiền trong tài khoản của mình để thực hiện 1 giao dịch ký quỹ. Việc đề ra cho mình những quy tắc trong đầu tư giúp bạn hạn chế được rủi ro trong những biến động khó kiểm soát của thị trường.
• Nên sử dụng đòn bẩy tài chính trong các danh mục đầu tư ngắn hạn với những loại hình cổ phiếu có tính thanh khoản tốt. Từ đó, giúp nhà đầu tư vượt qua được các khoản lỗ vì không bán được cổ phiếu khi cổ phiếu đó có dấu hiệu giảm giá.
• Cần nắm bắt thời cơ sử dụng margin khi nhà đầu tư mua được cổ phiếu ở mức giá rẻ ở cuối sóng. Lúc này nhà đầu tư có thể nhận thấy rõ ràng được xu hướng tăng trưởng và thị trường đi lên tạo đỉnh một cách rõ ràng.

Qua bài viết trên Yuanta Việt Nam đã cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về margin trong đầu tư chứng khoán. Có thể thấy, việc sử dụng giao dịch ký quỹ trong đầu tư mang lại những cơ hội hấp dẫn nhưng cũng tìm tàn rất nhiều rủi ro. Để có thể sử dụng đòn bẩy tài chính này một cách hiệu quả và thu được lợi nhuận nhà đầu tư cần hết sức cẩn trọng. Hy vọng những chia sẻ trên của Yuanta Việt Nam về margin đã giúp bạn rút ra được những kiến thức cần thiết và giúp ích trong kế hoạch đầu tư sau này. Chúc bạn đầu tư thành công!

Hiện nay Yuanta Việt Nam đang có chương trình Vay margin với lãi suất thấp, mở tài khoản chứng khoán tại yuanta Việt Nam để được ưu đãi: