Quỹ đại chúng là gì? Quy định thành lập và hoạt động như thế nào?

Quỹ đại chúng là một loại quỹ được hình thành và hoạt động chính trong lĩnh vực chứng khoán. Mọi vấn đề liên quan đến quỹ đại chúng đều được Luật chứng khoán và các văn bản quy phạm pháp luật quy định cụ thể. 

Quỹ đại chúng là gì?

Quỹ đại chúng là gì?

Theo quy định tại khoản 38, Điều 4 Luật chứng khoán 2019 quy định: “Quỹ đại chúng là quỹ đầu tư chứng khoán thực hiện chào bán chứng chỉ quỹ ra công chúng”. Do đó, quỹ này được thành lập nhằm mục đích mang lại lợi nhuận từ việc đầu tư vào một số tài sản như chứng khoán, giấy tờ có giá,…

Quỹ đại chúng bao gồm quỹ đóng và quỹ mở. Mỗi loại quỹ sẽ có chức năng, nguyên tắc hoạt động khác nhau. Đối với quỹ mở là quỹ có chứng chỉ quỹ bán ra ngoài công chúng phải được mua lại theo yêu cầu của nhà đầu tư. Còn đối với quỹ đóng thì chứng chỉ quỹ đã bán ra ngoài sẽ không được mua lại theo yêu cầu của nhà đầu tư.  

Thành lập quỹ đại chúng?

Theo quy định tại khoản 1, Điều 100 Luật chứng khoán 2019 thì “Việc thành lập và chào bán chứng chỉ quỹ ra công chúng của quỹ đại chúng do công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán thực hiện theo quy định tại Điều 108 của Luật này và phải đăng ký với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước”. Do đó, quỹ đại chúng được thành lập và hoạt động theo quy định của luật.

Thành lập quỹ đại chúng cần đảm bảo điều kiện theo quy định

Theo đó, trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày Giấy chứng nhận chào bán chứng chỉ quỹ ra công chúng có hiệu lực thì công ty quản lý quỹ có thể thực hiện việc huy động vốn. Để có thể thành lập quỹ đại chúng cần đáp ứng các điều kiện như bên dưới:

• Có ít nhất 100 nhà đầu tư, không kể nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mua chứng chỉ quỹ, trừ quỹ hoán đổi danh mục.
• Tổng giá trị chứng chỉ quỹ đã bán đạt ít nhất là 50 tỷ đồng. 

Nếu việc thành lập quỹ đại chúng không đáp ứng các điều kiện trên thì công ty quản lý quỹ bắt buộc phải trả vốn lại cho nhà đầu tư trong vòng 15 ngày kể từ ngày kết thúc việc huy động vốn. Do đó, việc thành lập quỹ do công ty quản lý quỹ huy động và chịu mọi chi phí về việc huy động vốn của mình. 

Quỹ đại chúng có những hạn chế gì?

Quỹ đại chúng được thành lập, hoạt động và quản lý bởi công ty quản lý quỹ. Do đó, công ty quản lý quỹ có quyền quyết định huy động vốn cho quỹ này và sử dụng quỹ vào mục đích đầu tư nhằm tạo ra lợi nhuận cho quỹ. Tuy nhiên, việc quỹ đại chúng sẽ không được sử dụng vốn và tài sản cho các trường hợp bên dưới:

• Đầu tư vào chứng chỉ quỹ của chính quỹ đại chúng đó.
• Đầu tư vào chứng khoán của 01 tổ chức phát hành quá 10% tổng giá trị chứng khoán đang lưu hành của tổ chức đó, trừ trái phiếu Chính phủ. 
• Đầu tư quá 20% tổng giá trị tài sản của quỹ vào chứng khoán lưu hành của 01 tổ chức phát hành, trừ trái phiếu Chính phủ.
• Không được đầu tư quá 10% tổng giá trị tài sản của quỹ đóng vào bất động sản, trừ trường hợp là quỹ đầu tư bất động sản, đầu tư vốn của quỹ mở vào bất động sản.

Các quy định của luật về việc đầu tư quỹ đại chúng

• Đầu tư quá 30% tổng giá trị tài sản của quỹ đại chúng vào cùng một nhóm công ty có quan hệ sở hữu với nhau thuộc các trường hợp sau đây: công ty mẹ; công ty con; các công ty sở hữu trên 35% cổ phần, phần vốn góp của nhau; nhóm công ty con có cùng một công ty mẹ.
• Cho vay hoặc bảo lãnh bất kỳ khoản vay nào.
• Các hạn chế đầu tư vào quỹ chứng khoán khác và đối với từng loại hình quỹ cụ thể được thực hiện theo quy định của Bộ Tài chính. 

Do đó, việc sử dụng quỹ đại chúng của công ty quản lý quỹ phải tuân thủ theo quy định của luật. Ngoại trừ các trường hợp hạn chế đầu tư được quy định như trên, cụ thể tại khoản 1, Điều 110 Luật Chứng khoán 2019. 

Quỹ đại chúng được phép đầu tư vào các loại tài sản nào?

Quỹ đại chúng là một trong những loại quỹ đầu tư phổ biến và được quản lý bởi công ty quản lý quỹ. Quỹ đại chúng được phép đầu tư vào các loại tài sản nào là điều mà không phải ai cũng biết. 

Theo khoản 2, Điều 24 Thông tư 98/2020/TT-BTC thì quỹ đại chúng được phép đầu tư vào các loại tài sản như bên dưới: 

• Tiền gửi các ngân hàng thương mại theo quy định của pháp luật ngân hàng.
• Công cụ thị trường tiền tệ bao gồm giấy tờ có giá, công cụ chuyển nhượng theo quy định của pháp luật.
• Công cụ nợ của Chính phủ, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh, trái phiếu chính quyền địa phương.

Các tài sản được phép đầu tư của quỹ đóng, quỹ đại chúng

• Cổ phiếu niêm yết, cổ phiếu đăng ký giao dịch, trái phiếu niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán, chứng chỉ quỹ đại chúng.
• Trái phiếu chưa niêm yết của các tổ chức phát hành hoạt động theo pháp luật Việt Nam, cổ phiếu của công ty cổ phần, phần vốn góp tại công ty trách nhiệm hữu hạn.
• Quyền phát sinh gắn liền với chứng khoán mà quỹ đang nắm giữ.
• Bất động sản đáp ứng điều kiện đưa vào kinh doanh theo quy định pháp luật về kinh doanh bất động sản. 

Do đó, khi lựa chọn đầu tư quỹ đại chúng vào các tài sản cần nghiên cứu và tìm hiểu kỹ lưỡng để việc đầu tư được đúng theo quy định của pháp luật. Công ty quản lý quỹ sẽ chịu trách nhiệm chính trong việc sử dụng nguồn vốn huy động được của quỹ đại chúng. 

Quỹ đại chúng là gì? Thành lập quỹ đại chúng cần điều kiện gì và các vấn đề liên quan đến quỹ đại chúng đã được giải đáp qua bài viết ở trên. Hy vọng bài viết được chia se bởi Yuanta Việt Nam sẽ tổng hợp và cung cấp nhiều thông tin bổ ích về quỹ đại chúng cho các bạn đang có nhu cầu tìm hiểu về đầu tư chứng khoán.