Thị trường cạnh tranh hoàn hảo và những điểm nổi bật nhà đầu tư cần biết

Thị trường cạnh tranh hoàn hảo là khái niệm xuất hiện từ rất lâu về trước. Thị trường này có những đặc thù nhất định, được xem là mô hình kinh tế lý tưởng. Tại thị trường cạnh tranh hoàn hảo, không có nhà sản xuất hoặc người tiêu dùng nào có thể tác động thị trường, làm ảnh hưởng đến giá cả.

Những khái niệm có liên quan đến thị trường cạnh tranh hoàn hảo 

Được biết đến như một khái niệm quen thuộc trong đầu tư, thị trường này là thuật ngữ sử dụng nhiều trong nền kinh tế, thể hiện cho việc giá cả sản phẩm không bị tác động bởi bất kỳ nhà cung cấp hay người tiêu dùng nào. 

Để có cái nhìn sâu hơn về khái niệm thị trường này, hãy tìm hiểu những thuật ngữ nằm trong cụm từ này.

Thị trường là gì 

Trong nền sản xuất hàng hoá thị trường được xem là một phạm trù riêng bao gồm ba nhân tố chính liên kết chặt chẽ với nhau: giá cả, lượng cung ứng và nhu cầu.

Hiểu một cách đơn giản, thị trường là nơi để thực hiện các giao dịch mua bán chuyển nhượng và trao đổi các loại hàng sản phẩm gồm: hàng hóa, dịch vụ, vốn, lao động, và những nguồn lực khác của nền kinh tế. 

Thị trường là gì

Đây là nơi có thể kiểm nghiệm chất lượng hay giá trị thực sự của một hàng hoá, dịch vụ. Bên cạnh đó, thị trường giúp ta nhận biết được mối tương quan giữa lượng cung và lượng cầu trên thị trường. Là một trung gian kết nối giữa người tiêu dùng và nhà sản xuất mật thiết với nhau.

Cạnh tranh hoàn hảo là gì 

Cạnh tranh hoàn hảo được hiểu là một mẫu cấu trúc kinh tế thị trường lý tưởng. Tại đó, những người sản xuất ra sản phẩm và cả những người tiêu dùng sản phẩm sẽ đảm bảo sự cân xứng. Vì vậy cả người tiêu dùng và nhà sản xuất đều không có quyền điều tiết và ảnh hưởng quá nhiều đến thị trường và ảnh hưởng đến giá cả. 

Do cung và cầu đều ở trạng thái cân bằng nên mang đến cho nền kinh tế tăng trưởng hiệu quả và bền vững. Mối quan hệ giữa cung và cầu cứ thế phát triển đi lên và tác động lẫn nhau.

Về mặt lý thuyết, cạnh tranh hoàn hảo là độc lập với thị trường độc quyền. Tất cả các thị trường tồn tại bên ngoài bình diện của mô hình cạnh tranh hoàn hảo có thể được phân loại là không hoàn hảo. 

Thị trường cạnh tranh hoàn hảo 

Thị trường cạnh tranh hoàn hảo được xem là cấu trúc thị trường lý thuyết mà ở đó, thị trường này đáp ứng các yêu cầu gồm:

Khái niệm

• Có đang dạng và nhiều người bán và người mua trên thị trường.
• Thị phần của tất cả các công ty trên thị trường đều là bình đẳng
• Các loại sản phẩm cạnh tranh và thay thế trên thị trường là đồng nhất. Đặc tính và dịch vụ giữa các nhà cung cấp dịch vụ hàng hoá là không quá khác biệt.
• Cả người mua và người bán đều có thông tin hoàn hảo về giá cả, công dụng, chất lượng và phương pháp sản xuất của sản phẩm.
• Cả nhà cung cấp và người tiêu dùng đều có thông tin hoàn hảo về sản phẩm một cách đầy đủ từ công cụ, giá cả, phương pháp sản xuất và chất lượng. 
• Các công ty có thể tham gia hoặc rút lui khỏi thị trường này mà không có bất cứ rào cản nào ảnh hưởng. 

Ví dụ hình dung: 

Để hình dung đơn giản, chúng ta có thể liên tưởng đến ví dụ về sản phẩm sữa tươi tiệt trùng Vinamilk tại các siêu thị cạnh tranh với nhau trên thị trường. Ở các siêu thị này có sản phẩm sữa tươi được nhập về từ cùng một công ty. Sản phẩm sữa tươi này được xem là đồng nhất và được nhiều đơn vị siêu thị cung cấp cũng như được tiêu thụ bởi nhiều nhà tiêu dùng khác nhau nhưng không có sự khác biệt về sản phẩm.

Ví dụ hình dung

Như vậy, có thể thấy, sản phẩm này không có sự khác biệt về chất lượng và thậm chí, giá cả của chúng cũng được niêm yết và không có quá nhiều chênh lệch giữa các siêu thị.

Điều kiện để cạnh tranh hoàn hảo 

Hoạt động của công ty trong thị trường này sẽ tạo ra lợi nhuận nhưng chỉ trong thời gian ngắn hạn tính về đường dài lợi nhuận kinh tế sẽ bằng 0.

Điều kiện: 

• Trên thị trường có nhiều doanh nghiệp cùng hoạt động với quy mô nhỏ hơn quy mô chung của thị trường. 
• Trên thị trường diễn ra việc trao đổi, buôn bán và cạnh tranh cạnh tranh các sản phẩm có tính đồng nhất. 
• Việc người mua và người bán có đầy đủ các thông tin cần thiết liên quan đến thị trường đảm bảo tính hoàn hảo của thông tin. 
• Các doanh nghiệp có thể tự do gia nhập và cũng có thể tự do rút lui ra khỏi thị trường.

Đặc điểm nổi bật của thị trường cạnh tranh hoàn hảo 

Những đặc điểm chính:

Đặc điểm nổi bật

Thị trường lớn và đồng nhất 

Trong thị trường này, bên bán là các công ty nhỏ, họ bán những sản phẩm có sự khác biệt tối thiểu về tính năng và mức giá. Các doanh nghiệp trên thị trường đều thống nhất bán sản phẩm đồng nhất nhằm tạo tâm lý cho người tiêu dùng không có bất kỳ sự ưu tiên nào đối với các sản phẩm của cá nhân hay thương hiệu nào. Từ đó giúp tạo nên một thị trường cạnh tranh hoàn hảo, sản phẩm đồng nhất thì giá cả cũng sẽ đồng nhất ở khắp nơi. 

Thông tin hoàn hảo

Trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo, thông tin được cung cấp một cách miễn phí và đảm bảo công bằng cho tất cả những người tham gia thị trường. Điều này đảm bảo cho các công ty sản xuất hàng hóa và dịch vụ của mình có tỉ lệ chính xác và tương đương kỹ thuật sản xuất với các công ty khác. Trong môi trường kinh tế cạnh tranh hoàn hảo dù là thực hay ảo thì những sự khác biệt sản phẩm không thể xảy ra.

Thị trường cạnh tranh hoàn hảo không hạn chế doanh nghiệp tham gia và rút lui.

Việc một doanh nghiệp tham gia hay rút lui khỏi thị trường cạnh tranh hoàn hảo là hoàn toàn tự do. Nếu doanh nghiệp hoạt động có lợi nhuận và khả năng sinh lời cao thì sẽ tham gia kinh doanh trên thị trường này. Ngược lại, nếu tình hình kinh doanh thua lỗ doanh thu kém thì doanh nghiệp hoàn toàn có thể rút khỏi thị trường một cách nhanh chóng.

Thế mạnh và hạn chế của thị trường cạnh tranh hoàn hảo 

Thị trường này đem lại nhiều lợi ích nhưng vẫn tồn tại một số nhược điểm nhất định, cụ thể như sau:

Thế mạnh và hạn chế

Thế mạnh

• Tất cả những thông tin có liên quan đến hàng hóa đều được công bố phổ biến rộng rãi đến cả người mua và người bán. Từ đó giúp người tiêu dùng mua được sản phẩm với đúng giá mà không bị mua “hớ”. 
• Không xảy ra tình trạng độc quyền. 
• Vì các sản phẩm trên thị trường có tính đồng nhất nên khi mua hàng người tiêu dùng có thể yên tâm về chất lượng sản phẩm.
• Đối với thị trường cạnh tranh hoàn hảo, các đơn vị cung cấp sản phẩm ít khi hoặc hầu như không cần quan tâm đến việc quảng cáo. Vì là thị trường hoàn hảo nên nếu giá và chất lượng đồng nhất thì lượng tiêu thụ sản phẩm sẽ ổn định mà k cần bất cứ tác động nào khác.

Hạn chế

• Không có sức mạnh thị trường, nguyên nhân do các doanh nghiệp tham gia trong thị trường đều nhỏ và độc lập nên không có đủ sức ảnh hưởng đến thị trường. 
• Làm cho các doanh nghiệp thụ động, không có tính cạnh tranh từ đó làm cho nền kinh tế không hoặc chậm phát triển. Do các sản phẩm có tính đồng nhất nên các doanh nghiệp không có động lực bổ xung thêm các tính năng hay nâng cấp sản phẩm. 

Tại thị trường cạnh tranh hoàn hảo các thông tin về giá của sản phẩm được cập nhật rộng rãi đối với cả người bán và người mua. Ngoài ra, các thông tin liên quan đến thị trường này rất đa dạng. Hy vọng bạn đã cập nhật thêm nhiều kiến thức hữu ích về thị trường này! Trên đây, bài viết được chia sẻ bởi công ty chứng khoán Yuanta Việt Nam.