Tìm hiểu định nghĩa và những ứng dụng của hệ số beta trong chứng khoán

Những nhà đầu tư chứng khoán lâu năm sẽ không xa lạ gì với khái niệm hệ số beta. Đây là một trong những chỉ số giúp các nhà đầu tư kiểm soát và nắm bắt những thay đổi thị trường. Cùng tìm hiểu những khái niệm cũng như ý nghĩa của hệ số beta trong chứng khoán nhé. 

Hệ số beta chứng khoán là gì?

Các hệ số và khái niệm trên thị trường đều sẽ thể hiện những thay đổi trên thị trường. Chính vì vậy các nhà đầu tư phải hiểu rõ và theo dõi tất cả sự thay đổi này. 

Hệ số beta là gì?

Hệ số beta được hiểu là một thước đo để cho thấy sự biến động hay mức độ rủi ro hệ thống của một loại chứng khoán riêng lẻ so với mức rủi ro chung của toàn bộ thị trường chứng khoán. Hệ số beta của thị trường sẽ được mặc định bằng 1. 

Nói một cách dễ hiểu hệ số beta sẽ đo lường mức độ rủi ro chung của một cổ phiếu cụ thể so với mức độ rủi ro của thị trường chứng khoán.

Các chỉ số beta trong thị trường chứng khoán

Khi tham gia thị trường chứng khoán các biến động của thị trường sẽ là căn cứ để nhà đầu tư có thể phán đoán và đưa ra quyết định đầu tư cổ phiếu của mình. Các trường hợp chỉ số beta có thể xảy ra như sau:

• Chỉ số beta lớn hơn 0

Khi chỉ số beta lớn hơn 0 có thể xảy ra 3 tình huống như sau:

• Beta bằng 1: mức biến động thị trường và mức chứng khoán bằng nhau. Loại chứng khoán này sẽ biến động cùng với sự biến động của thị trường. 
• Beta nhỏ hơn 1: Mức biến động giá của chứng khoán sẽ thấp hơn mức biến động của thị trường. 
• Beta lớn hơn 1: mức biến động giá của chứng khoán sẽ cao hơn so với thị trường. Và trong tình huống này cổ phiếu có khả năng sinh lời rất cao và rủi ro cũng rất lớn. 
• Chỉ số beta nhỏ hơn 0 

Xu hướng biến động của cổ phiếu ngược với xu hướng biến động của thị trường chứng khoán.

• Chỉ số beta bằng 0 

Sự thay đổi của cổ phiếu này sẽ hoàn toàn độc lập so với thị trường. Nếu beta có dấu + thì cổ phiếu sẽ biến động cùng chiều với thị trường.

Cách tính chỉ số beta trong chứng khoán

Sẽ có công thức riêng để các nhà đầu tư tính chỉ số beta trong chứng khoán. 

Công thức 

Để có thể tính ra chính xác hệ số Beta các nhà đầu tư sẽ sử dụng 

Công thức riêng để tính Hệ số beta (β) = Cov (Ri, Rm) / Var (Rm) 

Trong công thức: 

Ri: Tỷ suất sinh lời của chứng khoán i

Rm: Tỷ suất sinh lời của thị trường 

Cov (Ri, Rm): Hiệp phương sai giữa tỷ suất sinh lợi chứng khoán e và tỷ suất sinh lợi của thị trường 

Var (Rm): Phương sai của tỷ suất sinh lợi thị trường 

Tỷ suất sinh lời được tính như sau: 

R = (P1-P0)/P0 

Trong đó: 

P1: giá đóng cửa điều chỉnh phiên đang xét 

P0: giá đóng cửa điều chỉnh phiên trước đó

Hệ số Beta tại Việt Nam

Hệ số beta trong chứng khoán Việt Nam còn đang rất hạn chế trong việc phản ánh tình hình thị trường thế giới. Các hạn chế có thế nói đến như : 

• Số lượng các doanh nghiệp chưa đáp ứng điều kiện được tính beta .
• Độ lớn của dữ liệu lịch sử mới chỉ giới hạn 2 năm, chưa thể  đảm bảo cho sự ổn định về dữ liệu khi xác định hệ số beta
• Còn hạn chế trong việc cung cấp thông tin ảnh hưởng đến việc phân ngành. 
• Hệ số beta trong chứng khoán của Việt Nam chưa đủ để thể hiện thực trạng thị trường Việt Nam .

Ý nghĩa của hệ số beta trong chứng khoán

Đối với các nhà đầu tư, việc tính toán các chỉ số beta khi đầu tư chứng khoán sẽ mang ý nghĩa vô cùng quan trọng. Các nhà đầu tư sẽ cần phải biết được các ý nghĩa của nó để tăng khả năng sinh ra lợi nhuận. 

Nắm được chỉ số beta sẽ giúp các nhà đầu tư xác định được loại cổ phiếu nào phù hợp và khả năng rủi ro thấp. Trong mô hình định giá tài sản CAPM thì hệ số beta đóng vai trò rất quan trọng. Mô hình này sẽ giúp các nhà đầu tư có thể định giá cho cổ phiếu. Hệ số này sẽ cho thấy mức biến động của 1 loại cổ phiếu của công ty so với mức biến động của thị trường. Và đó là cơ sở để đưa ra quyết định đầu tư thích hợp. 

Hệ số beta thể hiện mối quan hệ giữa mức độ rủi ro của một tài sản riêng lẻ (ở đây là cổ phiếu) so với mức độ rủi ro/biến động chung của toàn thị trường. Hệ số beta sẽ thay đổi khi điều kiện nền kinh tế thay đổi.

Ứng dụng của hệ số beta chứng khoán

Hệ số Beta là một hệ số quan trọng trong mô hình định giá tài sản vốn CAPM giúp nhà đầu tư phân tích và định giá cổ phiếu.

Việc tính toán giá trị hệ số beta sẽ giúp nhà đầu tư so sánh được mức độ biến động giá của cổ phiếu riêng lẻ so với mức độ biến động chung của thị trường. Qua đó có đưa ra các quyết định đầu tư và quản lý danh mục phù hợp.

Hệ số beta chứng khoán là một trong những thông số quan trọng thường được những nhà đầu tư sử dụng trong việc khuynh hướng những quyết định hành động góp vốn đầu tư. Tuy nhiên, để đem lại hiệu suất cao trong góp vốn đầu tư chứng khoán, nhà đầu tư cần phải tích hợp thêm những chỉ số khác để định giá CP và nhìn nhận doanh nghiệp như P/ E, ROE  – ROA, EBIT …

Kết luận

Hệ số beta trong chứng khoán là một trong những chỉ số rất quan trọng để các nhà đầu tư nắm bắt thị trường trong và ngoài nước. Các nhà đầu tư cần hiểu rõ về bản chất và ý nghĩa của nó để vận dụng tốt hơn. Trên đây bài viết được chia sẻ bởi công ty chứng khoán Yuanta Việt Nam.