BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ: Tác động của dịch Covid-19 và thị trường tài chính quốc tế

Sự bùng nổ của dịch COVID-19 trên toàn cầu đã gây ra thách thức đáng kể cho nền kinh tế và thị trường tài chính thế giới. Nếu các biện pháp không đủ mạnh, dịch bệnh có thể lây lan nhanh và gây quá tải hệ thống y tế địa phương, khiến người dân sợ hãi và do đó, giảm đột ngột các hoạt động kinh tế hàng ngày, gây ra một cú sốc kinh tế. Ngược lại, nếu các biện pháp phòng dịch quá khắt khe, người dân và các cơ quan chính phủ có thể sợ các biện pháp hạn chế hơn chính căn bệnh này, cũng gây gián đoạn hoạt động kinh tế. Nói cách khác, sự cân bằng giữa các biện pháp chống dịch và mục tiêu kinh tế là khó đạt được tại thời điểm này, khi có quá nhiều bất ổn và không chắc chắn.

Tuy nhiên, khi so sánh giữa tình trạng kinh tế hiện tại với cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, chúng ta thấy điểm khác biệt rõ rệt đó là vấn đề ở thời điểm hiện tại không phát sinh từ bảng cân đối kế toán như năm 2008. Sự sụp đổ của giá tài sản trong 2008 và các khoản nợ dưới chuẩn mất khả năng thanh toán gây làn sóng suy thoái bảng cân đối kế toán. Trong khi ở thời điểm hiện tại, vấn đề của doanh nghiệp gặp phải thực sự chỉ là khủng hoảng thanh khoản không phải khủng hoảng khả năng thanh toán. Do đó, có thể nói một cách an toàn rằng khi đại dịch kết thúc, dòng tiền của các doanh nghiệp này được khôi phục và họ vẫn có thể thanh toán các khoản nợ. Ngoài ra, thời điểm này không có sản phẩm phái sinh phức tạp như CDO (nghĩa vụ nợ thế chấp) và CDS (hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng) như 2008. Hầu hết các tài sản có performance kém chủ yếu là cổ phiếu và trái phiếu có cấu trúc tương đối đơn giản, do đó có thể đo lường được.

Như vậy, vấn đề thực sự của cuộc suy thoái này là thiếu thanh khoản, cả về ý nghĩa thị trường tài chính và ý nghĩa hoạt động kinh tế thực sự. Mặc dù nhờ những nỗ lực chính sách tiền tệ kịp thời của các ngân hàng trung ương trên toàn cầu có thể hứa hẹn về việc giải quyết vấn đề thiếu thanh khoản thị trường tài chính, tuy nhiên ở thời điểm hiện tại, vấn đề thanh khoản còn nan giải bởi vì các chính sách tài khóa vẫn còn mơ hồ.

Chúng tôi nghĩ rằng có thể có ba kịch bản thị trường tài chính mà dịch COVID-19 có thể đưa chúng ta đến:

1. Kịch bản lạc quan (thuốc/vaccine cho COVID-19 được kiểm chứng và triển khai sớm).
2. Kịch bản cơ sở (thuốc/vaccine cho COVID-19 không thể triển khai sớm, nhưng thị trường tài chính và vấn đề thanh khoản được giải quyết bằng chính sách tài khóa và tiền tệ). 
3. Kịch bản bi quan (thuốc/vaccine cho COVID-19 không thể triển khai sớm, thị trường tài chính và kinh tế thiếu thanh khoản không được giải quyết bằng chính sách tài khóa và tiền tệ).

Xem báo cáo chi tiết tại: Baocaochuyende_200407