Thị trường con gấu là gì? Nguyên nhân và cách nhận biết

Thị trường con gấu là gì luôn là thắc mắc của những ai mới bắt đầu tìm hiểu về thị trường tài chính. Trước những biến đổi mạnh mẽ trong giai đoạn thị trường con gấu, các nhà đầu tư cần phải nắm bắt được đặc điểm của thị trường này. Từ đó, các nhà đầu tư mới có thể đưa ra các chiến lược và quyết định quan trọng để đạt được hiệu quả kinh tế.

Thị trường con gấu là gì?

Trong lĩnh vực tài chính, thuật ngữ thị trường con gấu (Bear Market) được sử dụng để mô tả giai đoạn khi thị trường phải trải qua thời kỳ giảm giá sâu. Trước tình hình giá cổ phiếu liên tục giảm, kéo theo nhiều hệ quả khác, các nhà đầu tư trong giai đoạn thị trường con gấu thường mang tâm lý lo sợ, nhất là đối với những nhà đầu tư mới.

Để định nghĩa chính xác hơn, các nhà kinh tế từ Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ đã xác định: Thị trường con gấu xảy ra khi có sự giảm giá trị 20% trở lên của một chỉ số thị trường chứng khoán quan trọng, với khoảng thời gian kéo dài trong vài tháng.

Thị trường con gấu là giai đoạn giảm giá sâu

Thị trường con gấu (Bear Market) là thuật ngữ trái ngược lại với thuật ngữ thị trường con bò (Bull Market) – giai đoạn mà thị trường ghi nhận sự tăng trưởng 20% trở lên. Thông thường, cứ cách từ ba đến năm năm thì thị trường con gấu sẽ diễn ra, và thường kéo dài liên tục trên hai tháng.

Bear Market và Bull Market là hai thuật ngữ quan trọng

Trong giai đoạn thị trường con gấu, giá trị tài sản thường giảm mạnh, không chỉ trong lĩnh vực chứng khoán mà còn ảnh hưởng đến các loại tài sản khác như tiền điện tử. Thị trường con gấu có thể khiến các nhà đầu tư non kinh nghiệm gặp khó khăn và thậm chí là chịu thua lỗ. Tuy nhiên, không phải tất cả các nhà đầu tư đều sẽ thua lỗ trong thị trường con gấu.

Thị trường con gấu thường tạo ra tâm lý lo lắng và giảm lòng tin của các nhà đầu tư. Tuy nhiên, nếu các nhà đầu tư có thể hiểu rõ về thị trường con gấu và áp dụng chiến lược đầu tư phù hợp thì sẽ có lợi thế trước tình trạng này. Một số nhà đầu tư còn có thể nhận thấy được cơ hội, từ đó tìm kiếm những cổ phiếu hoặc tài sản có tiềm năng tăng trưởng khi thị trường hồi phục.

Tóm lại, thị trường con gấu là một giai đoạn giảm giá sâu trong thị trường tài chính, ảnh hưởng đến tâm lý và lợi nhuận của các nhà đầu tư. Việc đa dạng hóa danh mục đầu tư, tìm kiếm cổ phiếu có tiềm năng và kiên nhẫn trong việc đầu tư là những yếu tố quan trọng để đạt thành công trong thị trường con gấu.

Nguyên nhân dẫn đến thị trường con gấu

Thị trường con gấu xuất hiện khi có sự suy yếu của nền kinh tế, tăng trưởng chậm và xu hướng giảm dần theo thời gian. Các nhà đầu tư cần theo dõi các chỉ số kinh tế quan trọng như việc tuyển dụng, tăng trưởng lương, lạm phát và lãi suất để có thể đánh giá được tình hình kinh tế. 

• Sự suy yếu kinh tế: Khi nền kinh tế đang trên đà suy yếu, các nhà đầu tư thường có tâm lý bi quan và thiếu lòng tin vào triển vọng kinh doanh của các công ty. Điều này dẫn đến sự giảm giá trên thị trường chứng khoán.
• Sự thay đổi chính sách: Sự thay đổi chính sách trong kinh tế hoặc chính sách tiền tệ của một quốc gia có thể tác động đáng kể đến thị trường tài chính. Các biện pháp điều chỉnh lãi suất, quy mô tiền tệ hoặc chính sách thuế có thể tạo ra sự không chắc chắn và biến động trong thị trường, ảnh hưởng đến tâm lý và quyết định đầu tư của các nhà đầu tư.
• Sự thay đổi trong tình hình chính trị: Sự không ổn định trong chính trị có thể gây ra tác động lớn đến thị trường tài chính. Ví dụ, cuộc khủng hoảng chính trị có thể khiến người dân mất lòng tin, tạo ra các biến động trên thị trường kinh tế.

• Tâm lý của nhà đầu tư và sự lo lắng lan truyền: Khi nhận thấy kinh tế đang có dấu hiệu giảm, các nhà đầu tư trở nên lo ngại về lợi nhuận của công ty trong tương lai gần. Từ đó, họ bán cổ phiếu khiến giá thị trường bị đẩy xuống. Thị trường con gấu thường cũng có thể tạo ra tín hiệu về tình trạng thất nghiệp và kinh tế khó khăn trong tương lai.

Sự lo lắng lan truyền giữa các nhà đầu tư

Các nguyên nhân dẫn đến thị trường con gấu có thể khác nhau. Giai đoạn này xuất hiện khi thị trường chứng khoán hoặc thị trường tài chính chung giảm giá mạnh và xuất hiện nhiều tín hiệu tiêu cực về kinh tế. Thông thường, những tiêu cực đó có thể là khi nền kinh tế suy thoái, triển vọng tăng trưởng kém, khủng hoảng chính trị, đại dịch hay chiến tranh…

Một ví dụ điển hình, vào năm 2022, thị trường con gấu đã được kích hoạt bởi sự tăng lãi suất mạnh mẽ từ các ngân hàng trung ương trên toàn cầu. Trong năm 2020, đại dịch thế giới COVID – 19 và các biện pháp phong tỏa, đóng cửa của các quốc gia cũng đã tạo ra thị trường con gấu.

Cách nhận biết thị trường con gấu

Với sự ảnh hưởng của giai đoạn thị trường con gấu đến các nhà đầu tư, thì việc quan trọng của chúng ta là phải nhận biết được thị trường con gấu thông qua những đặc điểm và giai đoạn như sau:

Đặc điểm của thị trường con gấu

Nhận biết thị trường con gấu là một khía cạnh quan trọng trong việc đánh giá và dự đoán xu hướng thị trường tài chính. Dưới đây là một số cách để nhận biết thị trường con gấu:

• Giảm giá liên tục: Một dấu hiệu rõ ràng của thị trường con gấu là giá trị tài sản như cổ phiếu hàng hóa, tiền tệ… giảm liên tục trong một khoảng thời gian kéo dài. Điều này thường được đo bằng các chỉ số thị trường như giá vàng, chỉ số chứng khoán hoặc tỷ giá tiền tệ.

Giai đoạn giảm giá liên tục

• Khối lượng giao dịch tăng: Trong thị trường con gấu, khối lượng giao dịch thường tăng lên do sự bán ra mạnh mẽ của các nhà đầu tư. Điều này thể hiện sự lo ngại và áp lực bán từ phía các nhà đầu tư, góp phần làm giảm giá trị tài sản.
• Tin tức và sự kiện tiêu cực: Các tin tức và sự kiện tiêu cực như khủng hoảng kinh tế, thay đổi chính sách, cuộc khủng hoảng chính trị, đại dịch, hay tình hình doanh nghiệp kém cũng có thể là dấu hiệu của thị trường con gấu. Sự tác động của những yếu tố này đến tâm lý nhà đầu tư và quyết định đầu tư có thể dẫn đến giảm giá mạnh trên thị trường.
• Sự suy giảm của các chỉ số kinh tế: Khi các chỉ số kinh tế quan trọng như tăng trưởng GDP, sản xuất công nghiệp, tiêu dùng, xuất khẩu, hoặc chỉ số việc làm giảm sút, đó có thể là dấu hiệu của thị trường con gấu. Các chỉ số kinh tế tiêu cực thường phản ánh sự suy yếu trong nền kinh tế và có thể tác động đến tâm lý nhà đầu tư.
• Hành vi nhà đầu tư: Sự sụt giảm và hoảng loạn trong hành vi của nhà đầu tư cũng có thể là dấu hiệu của thị trường con gấu. Khi nhà đầu tư hoảng loạn, họ thường bán ra tài sản để bảo vệ lợi nhuận và tránh rủi ro. Sự tăng lên của hiệu ứng sợ bỏ lỡ (FOMO) khiến nhà đầu tư hoảng loạn và góp phần làm giảm giá trị tài sản.

Sự hoảng loạn của nhà đầu tư là dấu hiệu của Bear Market

Các giai đoạn của thị trường con gấu

Thị trường con gấu thường sẽ kéo dài trong một khoảng thời gian, với các giai đoạn sau:

• Giai đoạn 1: Đặc trưng của giai đoạn này là giá cổ phiếu cao và tâm lý nhà đầu tư tích cực. Nhà đầu tư có xu hướng lạc quan và tin tưởng vào thị trường. Tuy nhiên, khi đến cuối giai đoạn này, một số nhà đầu tư bắt đầu rời khỏi thị trường và thu lợi nhuận từ các đầu tư của họ.
• Giai đoạn 2: Giá cổ phiếu bắt đầu giảm mạnh, các hoạt động giao dịch và lợi nhuận của doanh nghiệp giảm. Các chỉ số kinh tế hạ xuống thấp hơn mức trung bình. Một số nhà đầu tư sẽ bắt đầu cảm thấy hoảng loạn và thậm chí là họ sẽ từ bỏ.

Các chỉ số kinh tế hạ xuống thấp hơn mức trung bình

• Giai đoạn 3: Trong giai đoạn này, các nhà đầu cơ (những người tìm kiếm lợi nhuận từ biến động giá cả) bắt đầu tham gia vào thị trường. Điều này có thể làm tăng một số giá cổ phiếu và khối lượng giao dịch. Những người tham gia giai đoạn này thường tìm kiếm cơ hội đầu tư ngắn hạn.
• Giai đoạn 4: Trong giai đoạn này, giá cổ phiếu tiếp tục giảm, nhưng tốc độ giảm chậm hơn so với giai đoạn trước đó. Tuy nhiên, khi giá cổ phiếu rẻ và tin tức tích cực bắt đầu xuất hiện, nhà đầu tư lại có sự quan tâm đến thị trường. Điều này có thể dẫn đến sự phục hồi và thị trường con gấu cuối cùng sẽ chuyển sang một giai đoạn thị trường con bò (Bull Market).

Hướng đi đúng đắn trong thị trường con gấu cho các nhà đầu tư

Với giai đoạn khó khăn và nhiều tiêu cực trong thị trường con gấu, các nhà đầu tư cần phải cân nhắc thật kỹ khi ra quyết định. Việc nghiên cứu, có kế hoạch đầu tư rõ ràng và kiên nhẫn là những yếu tố quan trọng khi đối phó với thị trường con gấu. Sau đây, Yuanta Việt Nam cũng sẽ gợi ý cho các bạn một số hướng đi trong giai đoạn này:

Bán khống

Đây là hành vi bán một loại tài sản với giá cao và sau đó mua lại khi giá thấp hơn. Giao dịch ngắn hạn này có thể mang lại lợi nhuận lớn khi tài sản bị giảm giá trị. Bán khống có thể là một lựa chọn thuận lợi trong thị trường con gấu.

Tránh giao dịch các coin biến động cao

Trong thị trường con gấu, nên tránh giao dịch các loại tiền điện tử có biến động mạnh như DOGE. Thay vào đó, tập trung vào những đồng coin ổn định như LUNA, ETH, SOL, BNB, để đa dạng hóa danh mục đầu tư.

Chiến lược DCA

DCA (chiến lược trung bình giá) là một chiến lược phân bổ tiền một cách đều đặn và giao dịch trong thời gian dài. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro và tăng tính ổn định của việc đầu tư.

Lựa chọn chiến lược phù hợp trong thị trường con gấu rất quan trọng

Lựa chọn loại cổ phiếu an toàn và có giá trị ổn định

Trong giai đoạn này, các nhà đầu tư nên tìm kiếm nhóm cổ phiếu thuộc các công ty có kết quả hoạt động kinh doanh minh bạch và giá trị ổn định so với cùng kỳ năm trước. Nên lựa chọn những công ty có khả năng duy trì giá trị trong thời gian khó khăn và tạo ra lợi nhuận bền vững.

Thị trường con gấu là gì là thuật ngữ quan trọng

Trên đây là những thông tin để giải đáp cho câu hỏi “Thị trường con gấu là gì” mà Yuanta Việt Nam muốn giới thiệu đến với các bạn. Thị trường con gấu là một giai đoạn quan trọng, ảnh hưởng đến hoạt động của rất nhiều nhà đầu tư. Vì vậy hãy nghiên cứu thật kỹ những thông tin trên để lựa chọn cho mình những hướng đi đúng đắn nhất.