Mô hình ma trận BCG là gì? Phân loại ma trận BCG

Những ai hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh chắc hẳn không còn lạ lẫm với thuật ngữ BCG. Tuy nhiên với một số người mới sẽ hơi bỡ ngỡ với ma trận này. Tìm hiểu mô hình ma trận BCG là gì giúp bạn hiểu thêm về cách các doanh nghiệp đề ra chiến lược cho sản phẩm của mình.

Mô hình ma trận BCG là gì

Ma trận Boston Consulting Group (BCG) là một công cụ lập kế hoạch sử dụng các biểu diễn đồ họa về các sản phẩm và dịch vụ của công ty nhằm giúp công ty quyết định nên giữ lại, bán hoặc đầu tư thêm vào những gì.

Ma trận biểu thị các dịch vụ của công ty trong bốn ô vuông, với trục y biểu thị tốc độ tăng trưởng của thị trường và trục x biểu thị thị phần. Nó được giới thiệu bởi Boston Consulting Group vào năm 1970.

Mô hình phản ánh tính cạnh tranh của sản phẩm

Phân loại mặt trận 

Ma trận tỷ lệ tăng trưởng BCG chia sản phẩm thành bốn loại, bao gồm “con chó”, “bò sữa”, “ngôi sao” và “dấu hỏi”. Mỗi góc phần tư thể loại có một tập hợp các đặc điểm riêng

Mô hình con chó

Nếu sản phẩm của một công ty có thị phần thấp và nên được bán hoặc thanh lý. Những sản phẩm này được tìm thấy ở góc phần tư phía dưới bên phải của lưới, không tạo ra nhiều tiền mặt cho công ty vì chúng ít hoặc không tăng trưởng. Bởi vì điều này, những con chó có thể trở thành những cái bẫy tiền mặt, ràng buộc các quỹ của công ty trong một thời gian dài. 

Bò sữa

Các sản phẩm nằm trong khu vực tăng trưởng thấp nhưng công ty có thị phần tương đối lớn được coi là “bò sữa” và do đó công ty nên vắt sữa con bò càng lâu càng tốt. Những con bò sữa được nhìn thấy ở góc phần tư phía dưới bên trái, thường là những sản phẩm dẫn đầu trong các thị trường cạnh tranh.

Nói chung, những sản phẩm này tạo ra lợi nhuận cao hơn tốc độ tăng trưởng của thị trường và tự duy trì từ góc độ dòng tiền. Chúng nên được tận dụng càng lâu càng tốt. Giá trị của những con bò sữa có thể được tính toán dễ dàng vì mô hình dòng tiền của chúng rất dễ dự đoán. 

Ma trận BCG chia làm 4 góc phần tư

Ngôi sao

Các sản phẩm ở những thị trường tăng trưởng cao và chiếm một phần đáng kể trong thị trường đó được coi là “ngôi sao” và nên được đầu tư nhiều hơn. Ở góc phần tư phía trên bên trái, chúng tạo ra thu nhập cao nhưng cũng tiêu tốn một lượng lớn tiền mặt của công ty. Nếu một ngôi sao có thể tiếp tục dẫn đầu thị trường, thì cuối cùng nó sẽ trở thành một con bò sữa khi tốc độ tăng trưởng chung của thị trường giảm xuống.

Dấu hỏi

Các cơ hội đáng ngờ là những cơ hội ở những thị trường có tốc độ tăng trưởng cao nhưng ở đó công ty không duy trì được thị phần lớn. Dấu chấm hỏi nằm ở phần trên bên phải của lưới. Chúng thường phát triển nhanh nhưng tiêu tốn một lượng lớn tài nguyên. Các sản phẩm trong góc phần tư này nên được phân tích thường xuyên và chặt chẽ để xem liệu chúng có đáng để duy trì hay không.

4 góc phần tư của ma trận BCG là gì

Ma trận tăng trưởng BCG sử dụng lưới 2×2 với một trục tăng trưởng và thị phần trên trục kia. Mỗi trong bốn góc phần tư đại diện cho một sự kết hợp cụ thể của thị phần tương đối và tăng trưởng:

1. Tăng trưởng thấp, thị phần cao cao. Các công ty nên vắt sữa những “con bò sữa ” này để lấy tiền mặt tái đầu tư vào nơi khác.
2. Tăng trưởng cao, thị phần cao. Các công ty nên đầu tư đáng kể vào những “ ngôi sao ” này vì chúng có tiềm năng cao trong tương lai.
3. Tăng trưởng cao, thị phần thấp. Các công ty nên đầu tư vào hoặc loại bỏ những “dấu chấm hỏi” này, tùy thuộc vào cơ hội trở thành ngôi sao của họ.
4. Thị phần thấp, tăng trưởng thấp. Các công ty nên thanh lý, thoái vốn hoặc định vị lại những “con chó”.

4 góc phần tư của ma trận BCG

BCG hoạt động như thế nào

Bên cạnh câu hỏi mô hình ma trận BCG là gì nhiều người cũng thắc mắc về cách hoạt động của chúng. Ma trận là một công cụ ra quyết định và nó không nhất thiết phải tính đến tất cả các yếu tố mà một doanh nghiệp cuối cùng phải đối mặt. Ví dụ, việc tăng thị phần có thể tốn kém hơn so với doanh thu bổ sung thu được từ doanh số bán hàng mới. Vì quá trình phát triển sản phẩm có thể mất nhiều năm nên các doanh nghiệp phải lập kế hoạch dự phòng cẩn thận.

Ma trận BCG giúp đưa ra chiến lược lâu dài

Ý nghĩa của mô hình BCG

Ma trận Tăng trưởng BCG là một công cụ quản lý kinh doanh cho phép các công ty xác định các khía cạnh kinh doanh của họ nên được ưu tiên và cái nào có thể bị loại bỏ. Bằng cách xây dựng một bảng 2×2 theo chiều tăng trưởng và thị phần, hoạt động kinh doanh của một công ty có thể được phân loại. Dựa vào đó doanh nghiệp sẽ đề ra được những chiến lược phù hợp cho sản phẩm của mình.

Tham khảo định nghĩa mô hình ma trận BCG là gì cũng như những thông tin liên quan giúp bạn tìm hiểu về tình trạng của sản phẩm. Từ đây sẽ giúp doanh nghiệp đưa ra những chiến lược cạnh tranh hợp lý để tăng lợi nhuận thu về. Trên đây, bài viết được chia sẻ bởi công ty chứng khoán Yuanta Việt Nam.