Tìm hiểu về Tâm lý trong đầu tư chứng khoán và cách khắc phục

Tâm lý trong đầu tư chứng khoán dẫn đến người chơi dễ dàng đưa ra quyết định mà không cân nhắc các rủi ro. Yuanta Việt Nam sẽ giúp bạn tìm hiểu các đặc điểm của tâm lý khi đầu tư chứng khoán và cách vượt qua nó

Các đặc điểm của tâm lý trong đầu tư chứng khoán

Khi thực hiện mua bán hoặc giao dịch bất cứ thứ gì mang lại rủi ro đều tạo cho con người những trạng thái tâm lý khác nhau. Đầu tư chứng khoán được xem là một kênh đầu tư đánh nhanh thắng nhanh. Nó mang lại nhiều rủi ro và tâm lý bất an khi đầu tư. Bạn đầu tư càng lớn thì sự không an toàn càng vây quanh. Dưới đây là một số đặc điểm tâm lý trong đầu tư chứng khoán.

Khao khát lợi nhuận nhanh chóng

Khi đầu tư sang thị trường chứng khoán thì bất kỳ ai cũng muốn có lợi nhuận thật nhanh và thật nhiều. Đây là một dạng tâm lý phổ biến trong chứng khoán cho những người mới bắt đầu trong công cuộc đầu tư vào chứng khoán.  

Lợi nhuận cao khiến bạn bỏ qua các rủi ro

Chứng khoán được biết đến là một kênh đầu tư mạo hiểm nhưng lợi nhuận cực kỳ cao. Khao khát lợi nhuận quá mức sẽ khiến cho nhà đầu tư đưa ra những quyết định sai lầm như không kiên nhẫn với những hạn mục ngắn hạn và chấp nhận rủi ro khi đầu tư.

Tâm lý bầy đàn

Tâm lý bầy đàn là sự sao chép hành vi của đám đông mà bản thân không có chính kiến hoặc một quan điểm riêng biệt nào. Họ cảm thấy có nhiều người cùng đầu tư là sự an toàn. 

Đầu tư vào bất ký mã cổ phiếu, trái phiếu phải được đúc kết từ sự phân tích, nghiên cứu thị trường và tiềm năng của chúng thì mới là cổ phiếu bền vững. Tuy nhiên, các nhà đầu tư luôn có tâm ký bầy đàn sợ bỏ lỡ các cơ hội đầu tư cho người khác. Dẫn đến hiện trạng ai đầu tư gì thì mình cũng đầu tư theo.

Tâm lý bầy đàn trong đầu tư chứng khoán cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến bong bóng kinh tế. Những minh chứng về bong bóng kinh tế cho thấy các nhà đầu tư ra sức đầu cơ các tài sản vì họ sợ đánh mất cơ hội ngon cho người khác.

Tâm lý quá phấn khích

Khi nhà đầu tư đặt niềm tin vào một thị trường với khả năng tạo ra lợi nhuận cao thì họ luôn trong trạng thái cực kỳ hưng phấn cực độ. Họ đặt niềm tin tuyệt đối vào một loại chứng khoán nhất định. Tuy nhiên, có những thông tin thị trường không đúng dẫn đến sự phân khích phi lý làm cho họ bỏ qua những rủi ro khi quyết định đầu tư. 

Lạc quan – Sự kỳ vọng lợi nhuận 

Nhà đầu tư lạc quan và tin vào thị trường sẽ đi theo hướng tích cực. Họ nghe theo những thông tin tích cực mà bỏ qua những nguyên tắc cơ bản khi đầu tư.  Đặc biệt sau khi họ đã thu được một số lợi nhuận ban đầu thì tâm lý lạc quan còn vượt mức đối với danh mục đầu tư của họ. 

Sự lạc quan quá mức khiến bạn không định giá chính xác tiềm năng tài sản

Họ tin tưởng rằng thị trường chứng khoán sẽ đi lên và đầu tư của họ sẽ luôn mang lại lợi nhuận. Sự kỳ vọng quá mức vào lợi nhuận và sự lạc quan quá mức khiến cho họ lờ đi các yếu tố phi hợp lý về tiềm năng phát triển của các dự án đầu tư.

Tâm lý sợ thua lỗ

Sau khi có sự biến động của thị trường thì tâm lý của nhà đầu tư bắt đầu lung lay. Họ bắt đầu có sự nghi ngờ về tiềm năng và khả năng sinh lợi của chứng khoán họ đang nắm giữ. Lúc này bất kỳ cơ hội đầu tư mới nào họ cũng cân nhắc thật kỹ và không dám đầu tư vì sợ thua lỗ.

Tâm lý sợ thua lỗ xuất phát khi thị trường có những đợt giảm giá mạnh khiến cho nhà đầu tư hoảng loạn, bán tháo. Họ không có kinh nghiệm thực chiến để có thể giữ vững tâm lý để lựa chọn đầu tư tiềm năng.

Mất niềm tin thị trường

Khi họ trải qua quá nhiều sự thất bại khi đầu tư chứng khoán thì xuất hiện tâm lý mất niềm tin vào thị trường. Khi thị trường bị rớt giá mạnh và không có khả năng phục hồi khiến cho nhà đầu tư sợ hãi không dám đặt tiền vào thị trường chứng khoán

Tin tức tiêu cực cũng khiến nhà đầu tư mất niềm tin thị trường. Tin tức rất quan trọng khi đầu tư chứng khoán. Các thông tin tiêu cực về chính trị, khủng hoảng kinh tế sẽ khiến cho các nhà đầu tư ngại tham gia đầu tư mớ

Thị trường chứng khoán đi xuống khiến bạn mất niềm tin vào cổ phiếu

Ảnh hưởng của tâm lý trong đầu tư chứng khoán khi đầu tư

Để đầu tư thành công trong thị trường chứng khoán đòi hỏi bạn phải có một tâm lý vô cùng vững vàng cũng như có kiến thức và kinh nghiệm. Nếu như nhà đầu tư bị tâm lý khi đầu tư chứng khoán sẽ ảnh hưởng đến các quyết định đầu tư như:

Chấp nhận rủi ro cao khi đầu tư

Khi bạn lạc quan quá mức hoặc khao khát lợi nhuận sẽ dẫn đến việc bỏ qua các rủi ro khi đầu tư. Lúc này bạn quyết định đầu tư dựa trên cảm xúc mà rời đi các nguyên tắc, kỹ thuật cơ bản khi đầu tư. Bạn định giá tài sản đầu tư vượt quá mức giá trị thực của chúng. 

Tâm lý bầy đàn khiến cho bạn tin vào các thông tin quá tích cực, thiếu sự hợp lý dẫn đến việc đưa ra quyết định sai lầm. Nó không sự trên yếu tố về tiềm năng của danh mục đầu tư mà dựa vào cảm xúc của bạn.

Chấp nhận rủi ro cao khiến bạn bị mất phương hướng khi đầu tư

Bỏ qua những cơ hội đầu tư hấp dẫn

Tâm lý sợ lỗ hoặc mất niềm tin vào thị trường sẽ khiến bạn bỏ qua các cơ hội đầu tư hấp dẫn. Bạn chỉ tập trung đầu tư ngắn hạn để thúc đẩy khả năng sinh lời một cách nhanh chóng mà bỏ qua các dự án đầu tư dài hạn.

Bán tháo thị trường

Khi bạn nghe các thông tin tiêu cực và không đánh giá chính xác được tiềm năng cơ hội của tài sản đầu tư, Bạn sẽ bị lung lay tâm lý và bán chứng khoán quá sớm. Tâm lý thua lỗ cũng khiến cho bạn không tự tin vào danh mục đầu tư và lo sợ nó sẽ giảm giá nên nhà đầu tư sẽ bán cắt lỗ.

Bán tháo chứng khoán khiến cho bạn thua lỗ nặng

Cách vượt qua các tâm lý trong đầu tư chứng khoán

Dưới đây là một số cách cơ bản giúp bạn vượt qua được các chướng ngại trong tâm lý khi đầu tư chứng khoán:

Tuân theo các nguyên tắc cơ bản khi đầu tư

Để đưa ra quyết định đầu tư thì bạn cần dựa trên các nguyên tắc cơ bản như sau:

• Phân tích báo cáo tài chính để có cái nhìn tổng quan về cơ cấu nợ, doanh thu và lợi nhuận qua các năm;
• Tình hình cổ phiếu trong 12 tháng gần nhất để xem được thị trường chứng khoán đang đi xuống, đang chững lại hay đi lên.

Lựa chọn đầu tư dài hạn

Mặc dù lướt sóng giúp cho nhà đầu tư mang lại một khoảng lợi nhuận cao. Tuy nhiên, lợi nhuận càng cao rủi ro càng lớn. Do đó, nếu bạn chưa vững tâm lý đầu tư thì nên xác định các loại cổ phiếu dài hạn. Lựa chọn các công ty có tiềm lực kinh tế và có sự hậu thuẫn từ chính phủ. Điều này sẽ giúp cho bạn không rơi vào trạng thái tâm lý sợ thua lỗ.

Đầu tư dài hạn giúp giảm thiểu rủi ro

Đặt mục tiêu lợi nhuận thấp xuống

Khi đầu tư vào thị trường chứng khoán không nên đặt mục tiêu lợi nhuận lên hàng đầu. Bởi nó sẽ khiến bạn không để ý đến các rủi ro khi đầu tư. Lợi nhuận là một phần tất yếu khi đầu tư nhưng đó không phải là yếu tố tiên quyết. Đầu tư là hoạt động dài hạn bạn nên biết nhìn xa trông rộng.

Xác định mục tiêu đầu tư

Bạn cần xây dựng cho mình một kế hoạch đầu tư dài hạn và làm theo từng giai đoạn của kế hoạch. Đừng để những thông tin quá tiêu cực hoặc quá tích cực gây nhiễu đến quyết định đầu tư của bạn. Nguyên tắc đầu tư chứng khoán quan trọng là định giá đúng được giá trị tiềm năng của chúng.

Tâm lý trong đầu tư chứng khoán là một chướng ngại vật bạn cần vượt qua nếu muốn gắn bó lâu dài với ngành này. Hãy tham khảo các kinh nghiệm của những chuyên gia tại Yuanta Việt Nam để khắc phục nó nhé.