Những rủi ro khi đầu tư chứng khoán không phải ai cũng biết

Rủi ro khi đầu tư chứng khoán là điều mà bất kỳ nhà đầu tư nào khi tham gia vào thị trường chứng khoán cũng cần phải biết. Đầu tư chứng khoán có thể mang đến mức lợi nhuận rất cao, tuy nhiên cũng tiềm ẩn những rủi ro và khó khăn  nhất định. Hãy để Công ty chứng khoán Yuanta Việt Nam bật mí cho bạn trong bài viết sau!

Những rủi ro khi đầu tư chứng khoán không phải ai cũng biết

Rủi ro khi đầu tư chứng khoán: Rủi ro hệ thống

Rủi ro hệ thống hay còn gọi là rủi ro thị trường là các loại rủi ro chỉ có thể phòng nhưng không thể tránh trong đầu tư chứng khoán. Ví dụ như các sự kiện chính trị bất ngờ có tác động đến nền kinh tế, biến động lãi suất, tỷ giá hay suy thoái nền kinh tế thế giới. Những sự kiện này đều được xem là rủi ro hệ thống. 

Hầu hết, những nhà đầu tư chứng khoán lâu năm đều đã từng gặp phải các loại rủi ro hệ thống này. 

Một ví dụ điển hình diễn ra vào tháng 4/2018, thị trường chứng khoán Việt đã có sự điều chỉnh mạnh giảm khoảng 25%. Nguyên nhân dẫn đến sự giảm sút này được tác động bởi các rủi ro hệ thống như:

• Chiến tranh thương mại Mỹ- Trung đã gây ra nhiều ảnh hưởng đến nền kinh tế vĩ mô tại thời điểm đó
• Ngoài ra là sự tăng mạnh của đồng USD, điều này khiến khối ngoại đầu tư có xu hướng bán ròng bởi chưa biết doanh nghiệp kinh doanh lợi nhuận ra sao thì bên đầu tư quỹ ngoại đã lỗ do tỷ giá chênh lệch.

Những rủi ro khi đầu tư chứng khoán do rủi ro hệ thống cũng có rất nhiều loại mà nhà đầu tư cần biết khi tham gia thị trường chứng khoán như:

Rủi ro hệ thống chỉ có thể phòng không thể tránh

Rủi ro mô hình

Đặc điểm nổi bật của thị trường chứng khoán là biến động không theo một hình thức hay quy tắc nào cả. Trong đầu tư chứng khoán nhà đầu tư thường chọn cho mình một mô hình đầu tư nhất định, nó có thể là mô hình định giá vốn hoặc tài sản. Tuy nhiên, vì sự biến động kỹ thuật của thị trường chứng khoán không theo một quy tắc nào cả sẽ dẫn đến một số rủi ro về mô hình nhất định cho các nhà đầu tư. Theo các nhà đầu tư việc rủi ro mô hình này là không thể tránh khỏi.

Rủi ro thanh khoản

Rủi ro thanh khoản trong đầu tư chứng khoán được biết đến là sự bất ổn của chứng khoán khi điều kiện giao dịch thay đổi. Bởi tính thanh khoản của chứng khoán là khả năng chuyển đổi dễ dàng từ chứng khoán sang tiền và ngược lại. Từ đó nhà đầu tư có thể dễ dàng chuyển đổi chứng khoán thành tiền hoặc từ tiền thành chứng khoán

Ngoài ra, tính thanh khoản của chứng khoán còn được thể hiện thông qua khối lượng giao dịch chứng khoán, giao dịch xảy ra với khối lượng lớn có thể thấy được mức thanh khoản đang cao. Ngược lại, nếu khối lượng chứng khoán thấp, giao dịch ở mức thấp thậm chí có trường hợp không có phiên giao dịch nào xảy ra thì có thể thấy tính thanh khoản thấp, khó chuyển đổi thành tiền.

Chứng khoán là một thị trường đầu tư tiềm năng tại Việt Nam

>>> Xem thêm: Đầu tư chứng khoán cần bao nhiêu tiền

Rủi ro hàng hóa

Khi nhà đầu tư tham gia đầu tư thị trường chứng khoán, cụ thể là đầu tư cổ phiếu vào các công ty cổ phần phát hành chính là đang gián tiếp đầu tư vào các loại hàng hóa, sản phẩm và dịch vụ của doanh nghiệp đó. Vì vậy, chỉ cần có sự thay đổi về giá hàng hóa cũng đã tác động trực tiếp tới thị trường cổ phiếu. Đặc biệt là các loại hàng hóa như: xăng, dầu, giá điện..v.v.. thường có liên quan tới chính sách tài khóa của nhà nước. Vì vậy khi giá của các loại hàng hóa có sự thay đổi thì rủi ro khi đầu tư chứng khoán cũng có nguy cơ xảy ra lớn hơn.

Rủi ro biến động lãi suất và rủi ro lạm phát

Giá chứng khoán luôn có sự biến động tỷ lệ nghịch với lãi suất thị trường. Lãi suất thị trường nếu tăng sẽ làm cho giá trị của thị trường chứng khoán bị sụt giảm và ngược lại. Tình trạng này xảy ra là do giá của trái phiếu là giá trị hiện tại của các dòng tiền. Khi lãi suất thị trường càng cao thì các dòng tiền bị chiết khấu với lãi suất càng lớn, do vậy dẫn đến giá trái phiếu càng thấp. Vì vậy, khi lãi suất cao, giá trái phiếu thấp có thể là một cơ hội tốt để mua vào trái phiếu.

Đồng thời tình hình lạm phát chung sẽ khiến giá trị của đồng tiền bị thay đổi, ảnh hưởng đến lợi nhuận của các nhà đầu tư chứng khoán trong tương lai.

Cần có kiến thức về tài chính mới có thể đầu tư chứng khoán an toàn

Rủi ro khi đầu tư chứng khoán: Rủi ro phi hệ thống

Rủi ro phi hệ thống hay còn gọi là rủi ro cụ thể, đây là những rủi ro đặc trưng đối với bất kỳ ngành nghề hay công ty nào. Tuy nhiên, rủi ro phi hệ thống xảy ra không phải tất cả nhà đầu tư chứng khoán trên thị trường đều phải cùng gánh chịu rủi ro này, nó ít khi có sức ảnh hưởng quá lớn đến toàn bộ thị trường chứng khoán như các loại rủi ro hệ thống.

Ví dụ các rủi ro phi hệ thống như thông tin xấu nào đó của một công ty, chất lượng sản phẩm ảnh hưởng đến người tiêu dùng, bê bối nhà quản lý một doanh nghiệp nào đó..v..v.. Nó có sức ảnh hưởng nhất định đến đối tượng doanh nghiệp hay công ty và những nhà đầu tư đặt tiền vốn đến các doanh nghiệp này.

Rủi ro lỗi thời

Rủi ro lỗi thời được xem là loại rủi ro bất kỳ ngành sản xuất sản phẩm nào đều có thể gặp phải. Ở đây sản phẩm đã rơi vào tình trạng lỗi thời, không có giá trị đổi mới so với các doanh nghiệp khác. Một dẫn chứng cụ thể trong thời điểm dịch bệnh bùng phát, nhiều doanh nghiệp đã hướng đến chuyển đổi số để phát triển bền vững. Tuy nhiên cũng có một số doanh nghiệp chưa thể nắm bắt và áp dụng công nghệ dẫn đến không tăng trưởng lợi nhuận khiến doanh nghiệp trở nên trì trệ, giá cổ phiếu giảm sút.

Rủi ro kiểm toán

Đây được coi là rủi ro phát sinh từ những nhà quản lý và điều hành doanh nghiệp, rủi ro kiểm toán xảy ra khi doanh nghiệp, công ty có sự kiểm soát chi phí và nguồn vốn kém gây ảnh hưởng tới giá trị kinh tế của doanh nghiệp, mọi hoạt động sản xuất không hiệu quả gây thiệt hại tới giá cổ phiếu.

Rủi ro phi hệ thống có thể xuất hiện bất kỳ lúc nào

Rủi ro xếp hạng

Hiện nay, bất kỳ một loại hình dịch vụ ở ngành công nghiệp nào cũng sẽ có những đánh giá, xếp hạng mỗi năm, đặc biệt chủ yếu vào các dịp cuối năm hoặc đầu năm sau. Bảng xếp hạng này nhằm đánh giá những doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh tốt trong năm, được xếp hạng từ trên xuống. Rủi ro xếp hạng được thể hiện nếu doanh nghiệp bị tụt hạng so với năm trước. Điều chứng tỏ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp bị trì trệ khiến giá trị của doanh nghiệp giảm kéo theo đó giá cổ phiếu cũng sẽ giảm.

Rủi ro pháp lý

Đây là loại rủi ro xảy ra nếu nhà đầu tư không nắm vững được các quy định của pháp luật chứng khoán, khi đó nhà đầu tư có thể dễ dàng phải đối mặt với các nguy cơ rủi ro cao. Bên cạnh đó, rủi ro pháp lý cũng đòi hỏi doanh nghiệp phát hành chứng khoán có thể nắm bắt và hiểu rõ những sự thay đổi của pháp luật như thắt chặt thuế, quy định vốn…v..v. nếu lơ là doanh nghiệp sẽ vướng phải một số rủi ro pháp lý có thể làm giảm giá cổ phiếu bất cứ lúc nào.

Rủi ro truyền thông

Rủi ro truyền thông thường xuất hiện nhiều nhất ở các thời điểm doanh nghiệp phát hành chứng khoán nhưng phải đối mặt với các sự kiện truyền thông xấu xuất phát từ nhiều phía gây ảnh hưởng đến giá trị cũng như uy tín của doanh nghiệp, khiến giá cổ phiếu bị giảm nhanh chóng. Rủi ro truyền thông được đánh giá là rủi ro khi đầu tư chứng khoán có sức ảnh hưởng mạnh nhất đến công ty và các nhà đầu tư chứng khoán. 

Một ví dụ điển hình đó chính là Bách Hóa Xanh của Công ty cổ phần đầu tư Thế Giới Di Động, có những hành động tăng giá lương thực, thực phẩm trong mùa dịch. Điều này đã bị giới truyền thông lên án, khiến cổ phiếu MWG của Thế Giới Di Động tụt giảm sâu tới 9.500 đồng/cổ phiếu, xuống còn 158.200 đồng/cổ phiếu (19/07/2021) khi xuất hiện nhiều thông tin bất lợi về chuỗi cửa hàng này.

Một số rủi ro mang tính nghiêm trọng sẽ gây thiệt hại lớn đến nhà đầu tư

Các cách khắc phục rủi ro khi đầu tư chứng khoán

Để khắc phục cũng như hạn chế được các rủi ro khi đầu tư chứng khoán nói chung, nhà đầu tư cần trang bị cho mình những kiến thức về thị trường nhất cũng như các kỹ thuật phân tích thị trường liên quan. Hiểu rõ mục tiêu của bản thân và học hỏi thêm một số kinh nghiệm đầu tư vĩ mô ở trong và ngoài nước. Một số giải pháp cụ thể như sau:

Kiểm soát các rủi ro phi hệ thống có tính bất thường bằng cách sớm phát hiện và loại bỏ.

Thường xuyên thu thập thông tin từ nhiều nguồn tin khác nhau về các công ty niêm yết trên sàn thị trường chứng khoán có trong danh mục, đặc biệt quan tâm nhiều hơn các báo cáo tài chính có kiểm toán. Từ đó, nhà đầu tư kịp thời loại bỏ những mã cổ phiếu có nguy cơ rủi ro bất thường như gian lận tài chính, thiên tai, công bố thông tin tài chính sai lệch..v.v.. Như đã đề cập ở trên, rủi ro phi hệ thống là những rủi ro có thể phòng được. Vì vậy, nhà đầu tư khi tham gia thị trường chứng khoán cần liên tục cập nhật thông tin hằng ngày về thị trường, doanh nghiệp đang đầu tư để loại bỏ rủi ro sớm nhất có thể.

Đầu tư chứng khoán cần kỹ năng quan sát thị trường nhanh nhạy

Đầu tư đa dạng các danh mục

Đầu tư theo danh mục gồm nhiều cổ phiếu, chọn đưa danh mục đầu tư nhiều loại cổ phiếu ở các ngành và một số lĩnh vực khác nhau để phân tán đi rủi ro và loại bỏ các rủi ro phi hệ thống. Theo một số chuyên gia tài chính một danh mục có từ 12 cổ phiếu trở lên thì đã có thể gần như loại bỏ các loại rủi ro phi hệ thống.

Bên cạnh đó, cũng khuyến khích các nhà đầu tư chứng khoán “không nên bỏ hết trứng vào một giỏ”, hãy đa dạng hóa các danh mục đầu tư của bạn.

Tập trung theo phương án đầu tư dài hạn

Đầu tư dài hạn là phương pháp đầu tư dành cho những nhà đầu tư chuyên nghiệp. Nhà đầu tư chứng khoán nên có sự kiên nhẫn, dám mạo hiểm và có kiến thức nhất định về đầu tư để tập trung theo dõi các mục tiêu dài hạn trên thị trường chứng khoán. Bên cạnh đó, để có thể đầu tư dài hạn thành công yêu cầu nhà đầu tư cũng có một “tinh thần thép” vì có thể bạn sẽ trải qua những thời điểm thị trường lên xuống bất thường. Vì vậy nhà đầu tư cần vững lòng khi quyết định chọn đầu tư trong dài hạn.

Lựa chọn công ty môi giới uy tín chuyên nghiệp

Nếu bạn là một nhà đầu tư mới, bạn chưa quen với những hoạt động của chứng khoán trên thị trường. Hãy tìm đến một công ty mô giới về việc đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp. Họ sẽ dành cho bạn những lời khuyên có ích và hạn chế được một số rủi ro khi đầu tư chứng khoán mà bạn có thể không ngờ đến. 

Một số cách hạn chế rủi ro tốt trong đầu tư

Một số kinh nghiệm khi đầu tư chứng khoán bạn cần biết

Một số kinh nghiệm và bài học đầu tư rút ra được từ thị trường chứng khoán quốc tế và trong nước giúp bạn giảm thiểu rủi ro khi đầu tư chứng khoán không phải ai cũng biết.

Luôn cập nhật thông tin thị trường 

Một bài học từ thị trường chứng khoán Thái Lan những tháng 10/2020, khi tình hình chính trị của Thái Lan trở nên bất ổn do nhiều cuộc biểu tình của người dân. Nhiều nhà đầu tư đã tháo chạy khỏi thị trường này do họ sợ những ảnh hưởng rủi ro hệ thống sẽ tác động đến giá chứng khoán. Tình trạng này xảy ra giúp các nhà đầu tư nhận ra một bài học cần có sự nhạy bén với thị trường, luôn cập nhật thông tin mới nhất. Tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến giá chứng khoán để gia nhập và rút khỏi thị trường đúng lúc. 

Cần chọn lựa cổ phiếu tốt để hạn chế rủi ro không cần thiết

Trong hàng trăm cổ phiếu đã được niêm yết trên sàn nhà đầu tư có quyền lựa chọn hay sở hữu bất kỳ một loại cổ phiếu nào. Tuy nhiên, cần cẩn trọng trong quá trình chọn mua cổ phiếu bởi không phải loại cổ phiếu nào cũng có thể đem lại lợi nhuận cho nhà đầu tư. Kinh nghiệm để chọn mua cổ phiếu tốt nhất nhà đầu tư nên kết hợp nhiều yếu tố phân tích như phân tích doanh nghiệp, theo dõi diễn biến thị trường, phân tích kinh tế vĩ mô để xem xét khả năng thu lợi nhuận trong dài hạn của cổ phiếu.

Thông thường, nhà đầu tư nên lựa chọn các doanh nghiệp có sự gia tăng và phát triển ổn định trong thời gian dài. Chú ý đến doanh thu, lợi nhuận và mức tăng trưởng của doanh nghiệp qua các năm để xem xét xem cổ phiếu của doanh nghiệp này có tốt và ổn định hay không.

Đầu tư chứng khoán nên đa dạng hóa hạng mục để hạn chế rủi ro tốt

Chọn lựa thời điểm thích hợp để mua cổ phiếu

Trên thị trường chứng khoán, không phải cổ phiếu của một doanh nghiệp tốt lúc nào cũng sẽ đem lại sự gia tăng về giá trị. Sự thay đổi của cổ phiếu sẽ bị tác động bởi một số chính sách quản lý của Nhà nước, tình hình chính trị, diễn biến kinh tế, lạm phát ..v.v đều có ảnh hưởng lớn đến cung cầu trên thị trường chứng khoán.

Thời điểm mua cổ phiếu tiềm năng là khi nền kinh tế có hoạt động ổn định, khả năng cung tiền ở mức cao. Khi đó tính thanh khoản trên thị trường được cải thiện rõ rệt và giá trị cổ phiếu sẽ có sự tăng trưởng tích cực, thu lại lợi nhuận tốt cho nhà đầu tư.

Bên cạnh đó, thời điểm nền kinh tế có nhiều bất ổn nếu nhà đầu tư đủ tự tin, hãy xem xét một số doanh nghiệp tiền năng có mức tăng trưởng vững mạnh, dù bị tác động bởi nền kinh tế thị trường thì vẫn có cơ hội “trở mình”. Khi nhà đầu tư mua cổ phiếu tại thời điểm này giá cổ phiếu sẽ thấp hơn mức giá trị thực và cực kỳ có tiềm năng trong tương lai.

Khi giao dịch cổ phiếu nên giữ vững tâm lý

Đầu tư chứng khoán sinh lợi nhuận tốt và cũng sẽ có những rủi ro nhất định. Trong các thời điểm giao dịch lớn nhỏ nhà đầu tư nên giữ vững tâm lý bản thân, không nên bị giao động bởi một số tác động bên ngoài. Thị trường chứng khoán luôn có những biến động tăng giảm không cố định, khi nhà đầu tư vững tâm lý mới có thể ứng biến kịp thời, cho ra những quyết định chính xác nhất để thu lợi nhuận và hạn chế rủi ro.

Rủi ro khi đầu tư chứng khoán là điều không thể tránh khỏi

Lựa chọn đầu tư cổ phiếu của công ty mà bạn am hiểu

Đầu tư chứng khoán luôn xảy ra rủi ro, đừng bao giờ bắt đầu tư vào một công ty nào đó mà bạn không nắm chắc hay không hoàn toàn hiểu về nó. Nếu bạn đã từng gặp thất bại đầu tư chứng khoán chắc chắn bạn sẽ hiểu được rủi ro đó có sức ảnh hưởng lớn thế nào đến bạn.

Vì vậy hãy dành thời gian nghiên cứu và phân tích công ty mà mình đầu tư nhiều hơn để có thể đưa ra những quyết định đúng đắn nhất. Nếu không hoàn toàn hiểu rõ hãy dừng lại việc đầu tư dù cho bạn thấy khả năng sinh lời tốt đến mức nào.

Trên đây là những rủi ro khi đầu tư chứng khoán phổ biến nhất ở trên các sàn giao dịch cũng như thị trường đầu tư. Hy vọng những thông tin mà Công ty chứng khoán Yuanta Việt Nam mang đến trong bài viết trên sẽ có ích với bạn. Hãy luôn là một nhà đầu tư thông minh, kiên nhẫn để có thể thu về được cho mình nguồn lợi nhuận cao sau mỗi cuộc giao dịch nhé!