Quỹ đầu tư tại Việt Nam – Tổng hợp kiến thức từ A-Z

Ở một số quốc gia nước ngoài Quỹ đầu tư là hình thức đầu tư sinh lời không còn quá xa lạ đối với các nhà đầu tư. Tại Việt Nam, Quỹ đầu tư là khái niệm chắc hẳn sẽ có người lần đầu nghe đến. Nếu bạn là người đam mê đầu tư nhưng chưa tự tin vào khả năng đánh giá thị trường và kiến thức tài chính của mình thì đầu tư chứng chỉ quỹ sẽ là lựa chọn phù hợp với bạn. Để hiểu thêm về loại hình đầu tư này Yuanta mời bạn hãy theo dõi bài viết nhé.

Quỹ đầu tư chứng khoán là gì?

Theo quy định tại Khoản 37 Điều 4 Luật Chứng khoán 2019  quỹ đầu tư chứng khoán được định nghĩa như sau: “Quỹ đầu tư chứng khoán là quỹ hình thành từ vốn góp của nhà đầu tư với mục đích thu lợi nhuận từ việc đầu tư vào chứng khoán hoặc vào các tài sản khác, kể cả bất động sản, trong đó nhà đầu tư không có quyền kiểm soát hằng ngày đối với việc ra quyết định đầu tư của quỹ”

Có thể hiểu quỹ đầu tư (QĐT), là quỹ để huy động vốn từ nhà đầu tư sau đó đầu tư vào các loại tài sản khác và tuân thủ theo mục tiêu được xác định. Hiểu đơn giản, QĐT là định chế tài chính trung gian phi ngân hàng có chức năng thu hút tiền nhàn rỗi từ các nguồn khác nhau để đầu tư vào các loại tiền tệ, cổ phiếu, trái phiếu hay các loại tài sản khác. 

Công ty Quản lý quỹ là đơn vị quản lý các quỹ đầu tư, hay các quỹ này chính là các sản phẩm – dịch vụ mà công ty quản lý quỹ cung cấp đến cho khách hàng.

Ví dụ:  

• Công ty Cổ phần Quản lý quỹ UOB Asset Management (Việt Nam)
• Công ty Cổ phần Quản lý quỹ Amber
• Công ty CP Quản lý QĐT Sài Gòn – Hà Nội
• Công ty Cổ phần Quản lý Quỹ Bông Sen

Phân loại các Quỹ đầu tư chứng khoán.

Quỹ đầu tư chứng khoán được phân chia thành nhiều loại khác nhau dựa theo nhu cầu của các nhà đầu tư. Cùng với sự phát triển của các loại hình QĐT chứng khoán tại nước ngoài cũng phần nào ảnh hưởng đến các tiêu chí để phân loại các loại quỹ tại Việt Nam.

Các loại hình quỹ đầu tư chứng khoán

Dựa vào cấu trúc vận động vốn

Căn cứ vào tính chất, quy mô và cách thức góp vốn mà quỹ đầu tư chứng khoán được chia làm 2 loại: dạng quỹ đóng và dạng quỹ mở.

Quỹ đầu tư đóng

Quỹ đóng là quỹ đại chúng mà chứng chỉ quỹ đã chào bán ra công chúng chỉ một lần khi huy động vốn vào quỹ. Quỹ này sẽ không thực hiện việc mua lại cổ phiếu, trái phiếu hay chứng chỉ quỹ khi nhà đầu tư có nhu cầu muốn bán lại. Sau khi đã đóng quỹ, nghĩa là kết thúc quá trình huy động vốn, các chứng chỉ quỹ đã mua này sẽ được niêm yết trên thị trường chứng khoán.

Quỹ đầu tư mở

Quỹ mở được thành lập với thời gian vô hạn. Sau khi phát hành đợt chứng chỉ quỹ đầu tiên ra ngoài, căn cứ vào giá trị tài sản ròng các giao dịch mua hay bán của nhà đầu tư được thực hiện định kỳ theo thời gian. Trong đó, giao dịch được thực hiện trực tiếp với các công ty quản lý quỹ.

Các quỹ mở cho phép bạn bán lại chứng chỉ quỹ cho công ty quản lý quỹ. Công ty quản lý quỹ này có nghĩa vụ phải mua lại các chứng chỉ quỹ theo giá trị ròng tại thời điểm giao dịch. Các chứng chỉ quỹ không được niêm yết trên thị trường chứng khoán và các giao dịch mua bán chứng chỉ quỹ được thực hiện trực tiếp giữa nhà đầu tư với các công ty quản lý quỹ.

Dựa vào nguồn vốn huy động

Dựa vào sự khác nhau của nguồn vốn chúng ta cũng có phân loại các quỹ đầu tư hiện nay. Cụ thể: 

Quỹ đầu tư công chúng

Quỹ công chúng là loại quỹ huy động vốn thông qua hình thức phát hành rộng rãi ra công chúng. Các nhà đầu tư tham gia có thể là các cá nhân hoặc pháp nhân. Thông thường, đa số sẽ là các nhà đầu tư cá nhân với mức đầu tư riêng lẻ.

Quỹ công chúng được thành lập với mục đích chính là nhắm đến các đối tượng nhà đầu tư nhỏ lẻ, đây được xem như phương tiện để giúp nhà đầu tư có thể giảm thiểu được những rủi ro gặp phải trong quá trình đầu tư. Bên cạnh đó, việc đầu tư vào quỹ công chúng cũng góp một phần lớn trong việc giúp nhà đầu tư đa dạng hóa các danh mục đầu tư. Việc tham gia quỹ  này là giúp các nhà đầu tư có được thu nhập thụ động với lợi nhuận cao trong một khoảng thời gian nhất định.

Quỹ đầu tư thành viên

Quỹ thành viên là loại quỹ thực hiện công ty Quản lý quỹ huy động vốn thông qua việc phát hành riêng lẻ chứng chỉ quỹ cho một nhóm các nhà đầu tư nhất định. Với quỹ này chỉ bao gồm thành viên là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp và số thành viên tham gia góp vốn được quy định từ 02 đến 99 thành viên. Chính vì các yêu cầu nhà đầu tư tham gia khá khắt khe nên tính thanh khoản của quỹ này sẽ thấp hơn so với quỹ công chúng.

Hiện nay tồn tại một số các loại quỹ đầu tư huy động vốn phổ biến trên thị trường tài chính như:

• Quỹ cổ Phiếu.
• QĐT vào các loại Trái Phiếu và Thu Nhập.
• QĐT thị trường tiền tệ.
• QĐT hoán đổi giữa các danh mục (ETF).
• QĐT đặc thù sẽ thực hiện đầu tư tập trung đầu vào 1 hay 2 ngành.

Dựa vào hình thức tổ chức

Chúng ta cũng có thể phân loại chứng chỉ quỹ bằng cách dựa vào hình thức tổ chức của quỹ. Cụ thể:

Quỹ đầu tư dạng hợp đồng

Là quỹ do công ty phát hành. Tổ chức này có nhiệm vụ huy động vốn và tiến hành các hoạt động đầu tư. Từ đó, các nhà đầu tư sẽ tiến hành ủy thác vốn của mình cho các công ty quản lý quỹ để công ty có thể sử dụng nguồn vốn đó để bắt đầu đầu tư và sinh lời. Nếu công ty quản lý QĐT sinh lời thì lợi ích này sẽ được chia cho các nhà đầu tư.

Quỹ đầu tư dạng công ty

Là loại quỹ hoạt động tuân thủ quy định từ pháp luật và được hình thành dựa trên tư cách một pháp nhân. Nhà đầu tư sau khi góp vốn vào quỹ này sẽ trở thành một cổ đông. Những nhà đầu tư này sẽ có quyền bầu cử người uy tín để quản lý quỹ đồng thời có quyền kiểm soát cũng như can thiệp vào các hoạt động đầu tư của quỹ.

Vai trò của Quỹ đầu tư trên thị trường kinh tế 

Vai trò của quỹ đầu tư trên thị trường kinh tế tài chính

Vai trò chính của QĐT là giải pháp giúp các nhà đầu tư kiếm lời. Bên cạnh đó, đây còn được xem như một công cụ đắc lực để thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế đất nước.

Vai trò của Quỹ đầu tư với nhà đầu tư:

Quỹ đầu tư tài chính được xem là giải pháp đầu tư dành cho những người không có nhiều thời gian theo dõi và tìm hiểu thị trường. Những đối tượng này thường là những nhà đầu tư không có nhiều kiến thức về lĩnh vực tài chính, khả năng phân tích độc lập thấp và có độ nhạy cảm với thị trường không cao nhưng vẫn muốn đầu tư tài chính để kiếm thêm được nguồn thu nhập thụ động.

Quỹ đầu tư được quản lý bởi đơn vị uy tín trong lĩnh vực tài chính, tạo ra một kênh đầu tư an toàn, đáng tin cậy. Đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm sẽ sử dụng nguồn vốn đó để chọn kênh đầu tư phù hợp, mang đến nhiều lợi nhuận nhất.

Các QĐT đáng tin cậy, an toàn thường được quản lý bởi những đơn vị uy tín trong lĩnh vực tài chính. Các công ty này thường có độ chuyên gia phân tích các danh mục đầu tư của quỹ giàu kinh nghiệm và biết cách sử dụng dòng tiền hiệu quả. Từ đó, giúp quỹ hạn chế rủi ro và tối ưu được lợi nhuận.

Quỹ đầu tư thường đầu tư vào tiền để đa dạng hóa danh mục đầu tư mục tiêu như: tiền tệ, vàng, dầu mỏ, cổ phiếu,… Nhằm giảm rủi ro tài chính trong các đợt biến động thị trường cho nguồn vốn đầu tư vào quỹ.

QĐT sau khi tập hợp nguồn vốn từ nhiều nhà đầu tư, một số dòng tiền sẽ được đưa vào những sàn đầu tư cao cấp. Những sàn đầu tư này đòi hỏi nhà đầu tư phải đủ điều kiện nhà đầu tư chuyên nghiệp vì vậy nhà đầu tư cá nhân sẽ khó thực hiện được. Đi kèm với đó, những sàn đầu tư cao cấp sẽ được đảm bảo các tiêu chuẩn về lợi nhuận, tính an toàn cao hơn so với những sàn đầu tư thông thường.

Quỹ đầu tư mang đến lợi ích nổi bật cho thị trường chứng khoán:

QĐT an toàn, uy tín có thể thúc đẩy thị trường kinh tế phát triển. Các công ty quản lý quỹ bằng cách huy động được khối lượng  vốn lớn đầu tư vào thị trường chứng khoán, bất động sản, vàng,… đã góp phần tạo nên tính thanh khoản cao cho quỹ chung.

QĐT hoạt động một cách chuyên nghiệp, tạo được lòng tin và an toàn sẽ có thể thu hút, hấp dẫn các nhà đầu tư hoặc tổ chức nước ngoài lớn đầu tư vào các quỹ tại Việt Nam. Từ đó, nguồn vốn đầu tư ngoại hối trở nên lớn hơn và tập trung thúc đẩy nền kinh tế phát triển hơn.

Cách thức mà các Quỹ đầu tư đang hoạt động 

Cách thức mà các quỹ đầu tư đang hoạt động

>>> Xem thêm: Các rủi ro trong đầu tư chứng khoán

QĐT được thành lập và quản lý bởi các công ty quản lý quỹ. Ngoài ra những công ty này cũng có nhiệm vụ xây dựng, thiết kế ý tưởng và vận hành để có thể cung cấp giải pháp đầu tư an toàn đến người dùng. Từ đó, giúp khách hàng giảm thiểu tối đa các rủi ro trong đầu tư. QĐT bao gồm các bước hoạt động chung như sau:

Bước 1: Huy động vốn

Trước tiên, công ty quản lý quỹ sẽ huy động vốn đầu tư bằng cách phát hành các chứng chỉ quỹ ra thị trường. Sau đó, các nhà đầu tư tìm hiểu thông tin về quỹ đó và nếu cảm thấy phù hợp với mục tiêu đầu tư của bản thân sẽ tham gia bằng cách mua chứng chỉ quỹ. Khi sở hữu chứng chỉ quỹ, nhà đầu tư sẽ có quyền hưởng lợi trực tiếp từ chứng chỉ quỹ  nhưng ngược lại không có quyền tác động đến hoạt động đầu tư của công ty quản lý quỹ đó.

Bước 2: Đầu tư

Tại công ty quản lý quỹ đầu tư tồn tại đội ngũ các chuyên gia phân tích có kiến thức chuyên môn thuộc nhiều lĩnh vực tài chính khác nhau như: vàng, chứng khoán hay bất động sản… Từ các phân tích công ty có thể nhìn nhận được các danh mục đầu tư có tiềm năng sinh lời cao trong tương lai. Từ đó, xác định được đâu là sản phẩm mục tiêu để lên kế hoạch đầu tư cho công ty. Từ các bước trong, công ty quản lý chứng chỉ quỹ sẽ bắt đầu thực hiện phân bổ nguồn vốn đầu tư vào một số sản phẩm tài chính nhất định giúp mang đến cho công ty cũng như khách hàng lợi nhuận đầu tư tối ưu nhất.

Bước 3: Định giá chứng chỉ quỹ, phát hành và mua lại 

Khi đến kỳ hạn của chứng chỉ quỹ, công ty quản lý quỹ sẽ tiến hành việc định giá trị của các chứng chỉ quỹ, được xác định theo công thức: 

Giá chứng chỉ quỹ = Tổng giá trị tài sản ròng của quỹ (NAV)/ Tổng số chứng chỉ quỹ đã phát hành (CCQ)

Trong đó: 

Nếu đó là quỹ đóng: Giá của chứng chỉ quỹ sẽ tùy thuộc vào mức cung cầu trên thị trường tương tự như đối với giá các loại cổ phiếu.

Nếu đó là quỹ mở: Giá của các chứng chỉ quỹ sẽ được tính bằng theo công thức như trên (NAV/CCQ) và kèm theo phí giao dịch. Vậy, đối với các loại quỹ mở thì công ty quản lý có nghĩa vụ thu mua lại chứng chỉ quỹ nếu nhà đầu tư có nhu cầu bán lại.

3 loại Quỹ đầu tư phổ biến nhất tại Việt Nam 

Hiện nay tại Việt Nam có 3 loại hình QĐT phổ biến nhất đó là:

3 loại quỹ đầu tư phổ biến nhất tại Việt Nam

Quỹ đầu tư chứng khoán

Đây là qũy do công ty quản lý quỹ thành lập kêu gọi vốn nhà đầu tư với mục đích đầu tư vào chứng khoán và thu lợi nhuận. QĐT này thường có các danh mục đầu tư vào các loại tài sản tài chính như cổ phiếu, trái phiếu,… Quỹ này thường phù hợp với các nhà đầu tư có đam mê đầu tư vào chứng khoán nhưng lại chưa vững kiến thức hoặc chưa có kinh nghiệm tham gia thị trường này.

Quỹ đầu tư và phát triển

Là quỹ được thành lập với mục đích đầu tư vào xây dựng phát triển một tổ chức, công ty hay một địa phương cụ thể. Bên cạnh đó, các cơ quan tại địa phương đó cũng có thể lập ra cho mình một quỹ  để kêu gọi đầu tư vào dự án hay hoạt động này.

Ví dụ như: QĐT phát triển thành phố Hồ Chí Minh, QĐT phát triển Cần Thơ, … Các quỹ này được hoạt động như một tổ chức tài chính của địa phương.

Quỹ đầu tư mạo hiểm

Được xem là một hình thức đầu tư khá mới mẻ tại thị trường Việt Nam. Những dự án này thường được các nhà đầu tư rót tiền vào với mức độ rủi ro khá cao. Tuy nhiên kèm theo đó là mức sinh lời rất tiềm năng. Hãy nhớ rằng, độ rủi ro càng cao thì khả năng tạo được lợi nhuận cao càng lớn.

Một ví dụ điển hình cho QĐT này như một công ty startup và chưa có cổ phiếu niêm yết trên thị trường chứng khoán. Là một nhà đầu tư có tầm nhìn bạn có thể nhìn thấy tiềm năng phát triển trong tương lai của công ty này. Tuy nhiên nhà đầu tư cần phải có một nguồn vốn mạnh để có thể đầu tư vào QĐT mạo hiểm này. Và nên cân nhắc kỹ càng trước khi ra quyết định đầu tư để tránh thua lỗ về sau.

Vì sao nên đầu tư thông qua Quỹ đầu tư?

Vì sao nên đầu tư thông qua quỹ đầu tư?

Nhờ quỹ đầu tư trong dài hạn và có tiềm năng tăng trưởng cao nên tiết kiệm được tối đa chi phí cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, kèm với đó quỹ vẫn đem lại lợi nhuận cao và mức lãi suất hấp dẫn tương ứng. Sau đây là một số lý do vì sao bạn nên chọn đầu tư thông qua quỹ:

• Hạn chế những rủi ro gặp phải nhờ có những danh mục đầu tư đa dạng
• Tiết kiệm chi phí cho nhà đầu tư nhưng vẫn đem lại lợi nhuận hấp dẫn nhờ các tiềm năng tăng trưởng của tài sản và đầu tư dài hạn.
• Với sự chuyên nghiệp của các chuyên gia từ công ty quản lý quỹ, nhà đầu tư có thể yên tâm giao số vốn đầu tư cho QĐT.
• Để đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư, các cơ quan có thẩm quyền luôn giám sát chặt chẽ các hoạt động của quỹ.
• Danh mục tài sản và phương diện chiến lược thể hiện tính năng động của quỹ
• Khi tham gia vào QĐT nhà đầu tư sẽ có cơ hội tham gia nhiều loại sản phẩm tài chính đa dạng như trái phiếu, cổ phiếu hay quỹ hoán đổi danh mục.

Làm thế nào để lựa chọn một công ty Quản lý Quỹ đầu tư tốt

Làm thế nào để lựa chọn một công ty Quản lý Quỹ đầu tư tốt

Hiện nay trên thị trường tồn tại rất nhiều công ty quản lý quỹ nhưng không phải công ty nào cũng quản lý quỹ tốt và có quỹ đầu tư đem lại hiệu quả với lợi nhuận cao. Sau đây là một số yếu tố quan trọng mà một công ty quản lý quỹ tốt để nhà đầu tư tin tưởng lựa chọn, bạn có thể tham khảo như:

• Các quỹ có lợi nhuận lớn hơn lợi nhuận tham chiếu, mang lại lợi nhuận cao hơn các quỹ cùng loại khác và có kết quả hoạt động tốt.
• Là công ty quản lý quỹ uy tín, có đội ngũ chuyên gia phân tích giàu kinh nghiệm và có lịch sử hoạt động lâu đời trên thị trường tài chính.
• Thường xuyên cập nhật, công bố các thông tin danh mục đến nhà đầu tư.
• Trang web công ty và các tài liệu có đầy đủ thông tin minh bạch.
• Danh mục đầu tư của quỹ thông minh, đa dạng với nhiều cổ phiếu trong nhiều lĩnh vực ngành khác nhau.
• Công ty có thái độ làm việc và tác phong chuyên nghiệp, luôn thân thiện.
• Là công ty được nhiều nhà đầu tư tin tưởng.

Qua bài viết trên có thể dễ dàng nhận thấy có rất nhiều loại Quỹ đầu tư phong phú đa dạng. Từ đó, Yuanta hy vọng rằng qua bài viết này bạn đã phần nào hiểu được những khái niệm, đặc điểm của Quỹ đầu tư và chọn cho mình loại hình đầu tư phù hợp. Chúc bạn đầu tư thành công!